HTR - czy mamy do czynienia z energią przyszłości?

Gdzie zaczyna się kosmos?

Obecnie kilka polskich instytucji naukowych i ośrodków przemysłowych uczestniczy w międzynarodowych projektach rozwijających reaktory wysokotemperaturowe HTR-y. Czym one różnią się od znanych i dotychczas używanych reaktorów w elektrowniach atomowych?

- HTR są reaktorami czwartej generacji (…). Szczególną cechą HTR-ów jest to, że są to reaktory, które nie są zoptymalizowane do produkcji energii elektrycznej, aczkolwiek w pewnym stopniu mogą również produkować prąd. Są zoptymalizowane do tego, aby wytwarzać tzw. ciepło energetyczne, najczęściej jest to para wodna o temperaturze około 550 stopni Celsjusza, która jest wykorzystywana w różnego rodzaju instalacjach przemysłowych - wyjaśnia prof. Jacek Jagielski z Narodowego Centrum Badań Jądrowych.

Źródło: Polski Atom/Typy reaktorów jądrowych

Moc cieplna 250-300 megawatów

Prof. Jacek Jagielski zauważa, że "małe instalacje, głównie badawcze, które służą do sprawdzenia technologii, mogą mieć moc cieplną rzędu kilkudziesięciu megawatów". A jak jest w przypadku HTR-ów?

- To, co miało być docelowym efektem prac w Polsce, to byłyby instalacje o mocy cieplnej około 250-300 megawatów. Są one skonfigurowane w ten sposób, aby można było w całości produkować je w wybranym zakładzie produkcyjnym i w całości przewieźć tam, gdzie mają być używane. Po drugie, żeby były kompatybilne z potrzebami, czyli z zakładami przemysłowymi produkującymi wyroby chemiczne czy nawozy sztuczne, które w tej chwili wykorzystują głównie źródła ciepła oparte o spalanie węgla - przekazuje prof. Jacek Jagielski.

Źródło: Tomasz Królikowski/Czwarta generacja reaktorów jądrowych i fuzja termojądrowa - przyszłość energetyczna

Czy są bezpieczne?

W 65-letniej historii energetyki jądrowej dochodziło już do wypadków i katastrof, a stopienie rdzenia reaktora zawsze brzmi groźnie. Czy HTR-y będą bezpieczne?

- Jedną z cech reaktorów czwartej generacji jest to, że mają być dziesięciokrotnie bezpieczniejsze niż nawet te obecnie planowane instalacje. Na ten moment eksploatowane są reaktory z drugiej generacji, dla których założeniem była jedna poważna awaria na 10 tysięcy reaktorolat i… to się zdumiewająco dobrze sprawdziło. Mamy 500 reaktorów, 50 lat, 25 tysięcy reaktorolat eksploatacji i trzy poważne awarie, tj. Three Mile Island, Czarnobyl i Fukushima - mówi prof. Jacek Jagielski.

Ekspert Jedynki tłumaczy, że gdyby na świecie było 1000 reaktorów HTR, to w ciągu jednego wieku zepsułby się tylko jeden.

W audycji ponadto:

Istnienie pierwszego organizmu jednokomórkowego bez mitochondrium wykazała dr Anna Karnkowska z Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Mitochondria to centra energetyczne komórek, nazywane piecami energetycznymi. Skąd więc ten mikrob czerpie siły do życia, skoro nie ma fabryki energii? Odkryty organizm należy do protistów, wśród których są pierwotniaki i glony, jak pantofelek, ameba czy klejnotka. Protisty żyjące w oceanach produkują 50 procent tlenu, którym oddychamy. Bez nich nie mogłyby istnieć rafy koralowe, zwierzęta, grzyby, rośliny. Jak doszło do odkrycia organizmów bez "pieca energetycznego"? Jak to odkrycie zmienia dotychczasową wiedzę i czy coś praktycznego z niego wynika? O tym opowiada sama zainteresowana, dr Anna Karnkowska.

Zobacz też:

• Receptor AXL i procesy komórkowe. Ważne odkrycie polskich badaczy
• Radiostacja Babice. Dzięki niej uzyskano łączność radiową ze światem

Sponsorem audycji jest PZU - organizator akcji "Droga do zdrowia".

***

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Dorota Truszczak

Goście: prof. Jacek Jagielski (Narodowe Centrum Badań Jądrowych), dr Anna Karnkowska (Wydział Biologii Uniwersytetu Warszawskiego)

Data emisji: 19.08.2021 

Godzina emisji: 19.30

DS