- Był żołnierzem kłopotliwym, z którym dowódcy nie mieli łatwo. Był człowiekiem bardzo uzdolniony, potrafił walczyć z Niemcami - powiedział w PR24 dr Patryk Pleskot. - Miał pochodzenie szlacheckie, z arystokratycznymi związkami - powiedział historyk.
W audycji przypomniano pochodzenie i wojenne losy Henryka Dobrzańskiego. Nie zabrakło także opowieści o talencie sportowym i trudnym charakterze bohatera audycji.
We wrześniu 1939 roku "Hubal" brał udział w obronie Grodna przed Armią Czerwoną. Po kapitulacji innych oddziałów, pułk, w którym służył, zdołał przerwać linię wroga. Mimo decyzji przełożonego o rozwiązaniu oddziału, major Henryk Dobrzański postanowił kontynuować marsz ku stolicy i dalszą walkę.
23 września 1939 Henryk Dobrzański utworzył w Górach Świętokrzyskich pierwszy oddział partyzancki pod nazwą Oddział Wydzielony Wojska Polskiego. Była to jedyna jednostka wojsk II Rzeczpospolitej, która nigdy się nie poddała.
Hubalczycy odnieśli pierwsze zwycięstwo w potyczce z Niemcami pod Cisownikiem. Henryk Dobrzański nie podporządkował się rozkazom kierownictwa Związku Walki Zbrojnej i Delegatury Rządu na Kraj o rozwiązaniu oddziałów. W marcu 1940 roku odniósł zwycięstwo w potyczce pod Huciskiem, w której został zniszczony niemal całkowicie batalion piechoty Wehrmachtu. Podobny los spotkał kilka dni później kolejny oddział niemiecki pod Szałasami.
30 kwietnia 1940 w okolicach Anielina pod Opocznem oddział Hubala został otoczony przez 7 tys. żołnierzy niemieckich. W walce, podczas której Niemcy użyli czołgów, oddział partyzancki uległ rozproszeniu, a major Hubal poległ na polu walki. Jego ciało zostało najprawdopodobniej przewiezione przez Niemców do Tomaszowa Mazowieckiego i tam spalone. Oddział Hubala uległ samorozwiązaniu 25 czerwca 1940 roku. Mimo wielu prób do dziś nie odnaleziono miejsca spoczynku legendarnego Hubala.
W 1966 roku major Henryk Dobrzański został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari i awansowany do stopnia pułkownika.
Henryk Dobrzański był w młodości członkiem Drużyn Strzeleckich; później służył w Legionach Polskich. W dwudziestoleciu międzywojennym uczestniczył w walkach z Ukraińcami oraz w wojnie polsko-bolszewickiej. Został za to odznaczony Krzyżem Walecznych i Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari. Należał także do reprezentacji polskiej w jeździectwie.
Audycję "Historia na dziś" prowadził Tadeusz Płużański.
Polskie Radio 24/tb/IAR
---------------------------------
Data emisji: 29.04.2019
Godzina emisji: 20.35