1 marca obchodzimy Narodowy Dzień Pamięci "Żołnierzy Wyklętych". W tym roku odbywa się on po raz ósmy. Z tej okazji zaplanowano w całym kraju wiele uroczystości upamiętniających żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego.
Jak zaznaczył prof. Krzysztof Szwagrzyk, 1 marca to czas szczególny. - To narodowe święto, w ramach którego liczba inicjatyw związanych z upamiętnieniem Żołnierzy Wyklętych jest ogromna - podkreślił.
Zdaniem rozmówcy Małgorzaty Jędrzejczyk, dla upowszechnienia wiedzy o historii Żołnierzy Wyklętych w Polsce zrobiono już bardzo dużo, ale wciąż jest wiele pracy do wykonania w tym zakresie. - Mamy niezliczoną liczba publikacji i opracowań naukowych dotyczących struktur centralnych, a także pojedynczych oddziałów. Jednak problem tutaj nie polega na braku rzetelnych źródeł wiedzy o Żołnierzach Wyklętych. Są ludzie, media i środowiska, którym Żołnierze Wyklęci przeszkadzają. A stanowią oni ogromną wartość, wokół której gromadzi się bardzo wielu Polaków - zauważył historyk.
Prof. Krzysztof Szwagrzyk przytoczył w związku z tym przykład. - Kilka dni temu na Uniwersytecie Warszawskim odbył się wykład pt. "Zbrodnie Żołnierzy Wyklętych". Podawano cyfry, liczby, daty i fakty wzięte z kosmosu. Tu więc nie chodzi o to, żeby brać udział w dyskusji merytorycznej. Tu chodzi o to, żeby opluć Żołnierzy Wyklętych. Ale to się nie uda - dodał.
Wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej zdradził plany Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, jeśli chodzi o prace poszukiwawcze w miejscach, gdzie mogą znajdować się szczątki żołnierzy powojennego podziemia niepodległościowego. - W skali kraju chcemy zbadać ok. 50 miejsc. Osiem z nich znajduje się w Warszawie. To m.in. więzienie przy Rakowieckiej, Pola Mokotowskie czy teren między Cmentarzem Bródnowskim a kirkutem - powiedział.
Prof. Krzysztof Szwagrzyk zdradził także, w jaki sposób szuka miejsc, gdzie prace związane z ekshumacją i weryfikacją szczątków Żołnierzy Wyklętych mogą być prowadzone. - Nie ma związanych z tym dokumentów, bo przecież chodziło o to, by po tych ludziach zaginął słuch, a miejsca ich spoczynku na zawsze pozostały tajemnicą. Dlatego opieramy się na relacjach tych osób, które w latach 40. jako małe dzieci były świadkami np. strzałów gdzieś w pobliżu. Jeżeli relacja jednej osoby z podobnego okresu historycznego w przypadku np. miejsca, gdzie mogło dojść do wyrzucenia zwłok, pokrywa się, to wtedy jesteśmy blisko znalezienia szczątków Żołnierzy Wyklętych - powiedział historyk.
Więcej w całej rozmowie z prof. Krzysztofem Szwagrzykiem.
Rozmawiała Małgorzata Jędrzejczyk.
Polskie Radio 24/bb
-----------------------------------
Data emisji: 1.03.19
Godzina emisji: 10.33