Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PR dla Zagranicy
Przemysław Pawełek 07.07.2021

77 lat temu rozpoczęła się operacja Armii Krajowej "Ostra Brama"

Jej celem było samodzielne oswobodzenie Wilna z rąk okupanta niemieckiego, zanim zrobi to Armia Czerwona. Gdyby plan ten udało się zrealizować, polskie wojsko mogłoby przyjąć rolę gospodarza wobec nacierających Sowietów i tym samym zaakcentować swoje prawo do przejętych ziem.

Rozkaz rozpoczęcia operacji wydał o świcie, 7 lipca 1944 roku, dowódca okręgu wileńskiego AK podpułkownik Aleksander Krzyżanowski "Wilk" w związku z szybkim zbliżaniem się wojsk radzieckich do miasta. Regularne oddziały Armii Czerwonej dotarły pod Wilno tego samego dnia i rozpoczęły szturm.

Oddziały Armii Krajowej we współpracy z Armią Czerwoną 13 lipca zdobyły Wilno. Kilka dni później sowieci aresztowali głównych dowódców AK oraz ponad 5 tysięcy polskich żołnierzy, których wywieźli na Wschód. Tylko niektórym udało się uciec i włączyć do dalszych walk.

"Ostra Brama" była częścią akcji "Burza" na Wileńszczyźnie. Operacja ta, w której w rejonie Wilna walczyło 15 tysięcy żołnierzy Armii Krajowej, zakończyła się aresztowaniem i deportacją ponad 5 tysięcy z nich.

Operacja "Ostra Brama" nie została zauważona na Zachodzie, ponieważ była niezgodna z międzyalianckimi ustaleniami dotyczącymi przynależności państwowej Wilna i ustanowieniem nowej granicy polsko-radzieckiej na Linii Curzona.

Z tego powodu minister informacji Wielkiej Brytanii Brendan Bracken nałożył cenzurę prewencyjną na wszelkie doniesienia w mediach w tej kwestii. Niedługo potem Wilno weszło w skład Litewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

IAR/PP