W poniedziałek przed południem polska delegacja Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych udała się do Rzymu. Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk zaznaczył, że tegoroczne obchody skoncentrują się wokół postaci generała Władysława Andersa i wszystkich, którzy wraz z jego armią opuścili sowieckie zesłanie.
"Czcimy w sposób wyjątkowy generała Władysława Andersa, bo to 130. rocznica jego urodzin. To także rok, w którym przywołujemy 80. rocznicę wyprowadzenia przez generała Andersa z nieludzkiej ziemi tysięcy polskich żołnierzy i tysięcy cywilów, więzionych tam wcześniej, a potem niemogących w sposób dobry i sprawny stworzyć armii, tak jak to w założeniach było" - powiedział szef UdsKiOR.
Pierwszym przystankiem pielgrzymki weteranów będzie Rzym. W watykańskiej Bazylice św. Piotra polska delegacja będzie modlić się przy grobie św. Jana Pawła II. Jan Józef Kasprzyk przypomniał, że papież Polak przyszedł na świat 18 maja, tego samego dnia 24 lata później polscy żołnierze zatknęli polską flagę na ruinach opactwa na szczycie Monte Cassino.
"Ojciec Święty Jan Paweł II wielokrotnie odwiedzał polski cmentarz na Monte Cassino. Uczynił to w pierwszym roku swego pontyfikatu, kilka miesięcy po wyborze na Stolicę Piotrową. W tym miejscu wielokrotnie wołał, że groby polskich żołnierzy świadczą o tym, że nie ma Europy sprawiedliwej, bez Polski niepodległej na jej mapie" - podkreślił szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Podczas pięciodniowej wyprawy do Włoch delegacja Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odwiedzi nie tylko Rzym i Monte Cassino, ale też pozostałe ważne miejsca związane z Armią Andersa. Weterani wraz z cywilami, którzy 80 lat temu opuścili sowiecką niewolę jako dzieci, a także opozycjonistami w PRL wezmą udział w uroczystościach w Piedimonte San Germano, Mignano Monte Lungo, San Vittore del Lazio oraz w Acquafondata.
Masyw Monte Cassino wraz ze znajdującym się na wzgórzu klasztorem benedyktynów był w czasie II wojny światowej kluczową niemiecką pozycją obronną na tzw. Linii Gustawa, mającą uniemożliwić aliantom zdobycie Rzymu. 18 maja 1944 r. po niezwykle zaciętych walkach zdobył je 2. Korpus Polski dowodzony przez gen. Władysława Andersa. W bitwie zginęło 923 polskich żołnierzy, 2931 zostało rannych, a 345 uznano za zaginionych. Żołnierze, którzy weszli w skład 2. Korpusu Polskiego wyszli z sowieckich łagrów, do których trafili po agresji sowietów na Polskę w 1939 roku. Na mocy układu Sikorski – Majski, po ataku III Rzeszy na Związek Sowiecki, Stalin zgodził się na zwolnienie uwięzionych Polaków i stworzenie polskiej armii.
IAR/ep