Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
PR dla Zagranicy
Ewa Plisiecka 30.06.2022

100 lat temu urodził się Miron Białoszewski, poeta, prozaik, dramatopisarz i aktor teatralny

Był artystą wykraczającym poza swoje czasy; wypracował własny styl, w którym oprócz związków z XX-wieczną awangardą odnaleźć można przede wszystkim pogłębioną refleksję nad językiem.

Miron Białoszewski jest uznawany za jednego z najwybitniejszych polskich twórców awangardowych minionego wieku. Pisarz eksperymentował z językiem, bawił się nim, grał słowem - w swojej twórczości wykorzystywał język mówiony, czy mowę potoczną i przekraczał ogólnie przyjęte granice. Generacyjnie związany z pokoleniem wojennym, z wyboru był outsiderem, nie uczestniczył w życiu politycznym, unikał wiązania się z organizacjami i grupami poetyckimi.

Gdy w 1970 r. ukazał się „Pamiętnik z Postania Warszawskiego”, wielu krytyków uznało go za arcydzieło. Białoszewski bez patosu opisywał powstanie z perspektywy cywila.

W warszawskim Muzeum na Woli w setną rocznice urodzin artysty otwarto wystawę „Białoszewski nieosobny”. Pokazuje ona życie i twórczość Mirona Białoszewskiego w nowy sposób, opowiada o sieci artystycznych inspiracji i relacjach z innymi twórcami działającymi w Warszawie lat 40., 50. i 60.

Poeta i dramatopisarz związany był także z teatrem – najpierw z okupacyjnym, później z prywatnym eksperymentalnym Teatrem na Tarczyńskiej czy wreszcie z Teatrem Osobnym. Wystawa opowiada o mniej znanym, wczesnym okresie twórczości Białoszewskiego. Dzięki obiektom z prywatnych zbiorów, które prezentowane są na wystawie, jeszcze mocniej wybrzmiewa opowieść o niezależności jej bohaterek i bohaterów.

Wystawa „Białoszewski nieosobny” będzie pokazywana w warszawskim Muzeum na Woli do 11 grudnia.

Miron Białoszewski zmarł na atak serca 17 czerwca 1983 roku. Został pochowany na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim. Po śmierci poety, przez lata wciąż ukazywały się nie tylko jego nowe teksty, nigdy wcześniej niepublikowane, lecz także pełne wydania tomów, które w okresie PRL były cenzurowane ze względów politycznych, towarzyskich czy obyczajowych.
"Pamiętnik z Powstania Warszawskiego" został po raz pierwszy wydany bez żadnych zmian cenzury w 2014 roku. Ta 14. edycja dzieła, zawierająca dygresje autora, które nie znalazły się w poprzednich wydaniach, została opracowana na podstawie maszynopisu pierwszego wydania oraz autorskiego nagrania z archiwum Polskiego Radia.

W Polsce znajduje się wiele miejsc, upamiętniających Mirona Białoszewskiego. Jego imię noszą ulice w Częstochowie, Garwolinie, Gdańsku i Wrocławiu. Najwięcej miejsc upamiętniających poetę można spotkać w Warszawie, z którą był związany przez całe życie, jest tu między innymi "Dreptak Mirona Białoszewskiego" i pomnik-ławeczka nazwany "Miroławką".

IAR/ep