Posłuchaj
21:50 STAN RZECZY BIALORUS.mp3 27.08.2020: Cezary Jurkiewicz: Białorusini to nasi bracia. Sercem jestem przy nich. (Stan Rzeczy/PR24)
Według szacunkowych wyliczeń na Białorusi mieszka ok. 200 tysięcy osób polskiego pochodzenia. Mniejszość polska jest drugą co do wielkości na Białorusi, wyprzedza ją tylko mniejszość rosyjska. Najwięcej Polaków mieszka w obwodach grodzieńskim i brzeskim.
"Białorusini to nasi bracia. Sercem jestem przy nich"
Cezary Jurkiewicz, przewodniczący klubu radnych PiS w Radzie Warszawy opowiadał w PR24 o swoich rodzinnych relacjach z Białorusią. Mówił o swoich silnych związkach z mieszkańcami Białorusi oraz o swoich licznych podróżach na wschód.
- Cieszę się, że Białoruś jest dla nas ważna, że jesteśmy obok, że to nasi bracia i nasze siostry. Jesteśmy i pamiętamy – to najważniejsze - powiedział w PR24 Cezary Jurkiewicz.
Czytaj także:
Pytany o wydarzenia ostatnich tygodni na Białorusi nie krył swoich obaw dotyczących tego, co przyniesie przyszłość.
- Mamy do czynienia z bardzo mocnym przebudzeniem się narodu białoruskiego. To dla mnie przypomnienie czasów "Solidarności". Jestem sercem przy nich - byłem tam 15-18 razy. Myślę o nich z dużym niepokojem i mówię nie tylko o Polakach, którzy tam mieszkają. Wielu moich przyjaciół Białorusinów jest w trudnej sytuacji, to dla nich trudny czas - stwierdził Cezary Jurkiewicz.
Gość PR24 mówił także o swoich doświadczeniach pracy dla PFN, m.in. uroczystościach związanych z pogrzebem powstańców styczniowych. Odniósł się także do tego, jak obecne wydarzenia na Białorusi mogą wpływać na to, co się dzieje w Polsce.
- Ważne jest, aby Białoruś miała swoją przestrzeń wolności i żeby mogła tę wolność wykorzystywać. To też nadzieja na to, że Polska będzie bezpieczna. To bardzo istotne, bo my żyjemy w bardzo konkretnym miejscu na mapie i potrzebujemy sąsiadów, którzy będą nam bliscy - powiedział w audycji "Stan Rzeczy" Cezary Jurkiewicz.
Dopiero w końcu lat 80. język polski powrócił do białoruskich szkół
Tereny dzisiejszej Białorusi wchodziły w skład Wielkiego Księstwa Litewskiego. Po przyjęciu chrześcijaństwa w 1387 roku nastąpił zwiększony napływ ludności polskiej, zwłaszcza duchowieństwa, żołnierzy, urzędników i mieszczan. Oddziaływanie polskie było tak silne, że do XVII wieku wszystkie miasta uległy polonizacji. Spolonizowana została także białoruska szlachta.
Na początku lat 20. język polski był jednym z języków państwowych na Białorusi, działały polskie szkoły i instytucje kulturalne m.in. Teatr Polski w Mińsku. Wydawano polskojęzyczne gazety, a radia nadawały polskie audycje. W 1936 roku w konsekwencji zmian polityki narodowościowej polskie instytucje zostały rozwiązane, a dużą część ludności polskiej deportowano do Kazachstanu i na Syberię.
"To woda na młyn dla Łukaszenki". Płużański o wypowiedzi nt. przyłączeniu Grodna do Polski
Po wkroczeniu ZSRR do Polski 17 września 1939 roku tzw. Zachodnia Białoruś, zamieszkiwana w znacznej części przez ludność polskojęzyczną, została wcielona do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Władze sowieckie realizowały bezwzględną politykę antypolską – masowe egzekucje i deportacje zdziesiątkowały polską ludność. W 1949 roku wszystkie szkoły polonijne zostały zlikwidowane, a posługiwanie się językiem polskim zostało zakazane.
Dopiero w końcu lat 80. język polski powrócił do białoruskich szkół, wtedy też zaczęły powstawać polskie organizacje społeczno-kulturalne. W 1991 roku powstał Związek Polaków na Białorusi, największa organizacja zrzeszająca Polaków na Białorusi.
***
Audycja: "Stan Rzeczy"
Prowadzący: Rafał Dudkiewicz
Gość: Cezary Jurkiewicz, radny Warszawy (PiS), historyk
Data emisji: 27.08.2020
Godzina emisji: 19:06
Polskie Radio 24/PAP/IAR/polonia.org/tb