Lemowski stosunek do możliwości poznawczych człowieka podlegał ewolucji: od wielkiego optymizmu u progu kariery literackiej, związanego z rozwojem nauk ścisłych, po sceptycyzm ostatnich dzieł, w których coraz mocniej akcentowane są ludzkie ograniczenia.
27:11 Wszystkie gatunki Lema Dwójka 9 sierpień 2021 21_30_14.mp3 Problem poznania w twórczości Stanisława Lema (Wszystkie gatunki Lema/Dwójka)
Zarazem jednak poznanie świata, przeszłości, innych ludzi, a być może także form istnienia niebędących ludzkimi, stanowiło jedną z głównych osi jego pisarstwa.
Krzysztof Piskorski: zainteresowanie twórczością Lema jest nieustanne
POSŁUCHAJ audycji z cyklu "Wszystkie gatunki Lema" >>>>
Lem otwarcie przyznawał się do utożsamiania z filozoficzną myślą Karla Poppera. W latach 30. XX wieku była ona rewolucyjna. Myśliciel przyjął regułę poznawczą, że teoria naukowa jest uznawana za prawdziwą, dopóki się jej nie obali. - Było to zupełnie inne podejście niż w klasycznym pozytywizmie XIX wieku - tłumaczył dr Płaza. - Trzeba teorię obalić, jeśli się nie obali, znaczy, że jest prawdziwa, ale tymczasowa. To było Lemowi bardzo bliskie - podkreślił.
Czytaj także:
- Lem uważał, że jeśli człowiek jako gatunek i mózg z jego przedłużeniami, uzbrojeniem w komputery i nowoczesne narzędzia poznawcze wyczerpie swoje możliwości, to przeformujemy się, żeby dalej poznawać świat - wyjaśniał Maciej Płaza. - To wizja rozumu jako czynnika autonomicznego, emancypującego się, wychodzącego poza granice człowieczeństwa.
***
Tytuł audycji: Wszystkie gatunki Lema
Prowadził: Michał Nowak
Gość: dr Maciej Płaza (autor doktoratu na temat poznania w twórczości Stanisława Lema)
Data emisji: 9.08.2021
Godzina emisji: 21.30
uk