29:54 Dwójka Bohaterowie wielkiej bitwy 13.07.2020.mp3 Jan Kowalewski i podwójna metoda łamania szyfrów (Bohaterowie wielkiej bitwy/Dwójka)
Maxime Weygand i jego misja w czasie Bitwy Warszawskiej
Czy Bitwa Warszawska 1920 roku była rzeczywiście "Cudem nad Wisłą"? To metaforyczne określenie oczywiście oddaje emocje związane z powstrzymaniem Rosji bolszewickiej przed szturmem na Europę, ale w jakimś sensie odbiera też architektom tego zwycięstwa ich wielkie dokonania.
Wśród nich jest podpułkownik Jan Kowalewski. W latach 1919-1920 pracował w Biurze Szyfrów w Sztabie Generalnym Wojska Polskiego. Stworzył on zespół kryptologów, który złamał szyfry Armii Czerwonej. Wśród nich byli matematycy z Uniwersytetu Lwowskiego i Warszawskiego: Stanisław Leśniewski, Stefan Mazurkiewicz i Wacław Sierpiński. Dzięki Kowalewskiemu odkodowano szyfrogramy rosyjskie, a plany Armii Tuchaczewskiego przestały być tajemnicą dla dowództwa polskiej armii.
O potędze matematyki i o człowieku, który dał Józefowi Piłsudskiemu pełen wgląd w plany i ruchy Sowietów, umożliwiając zwycięstwo w bitwie o Warszawę, opowiadali w audycji: prof. Grzegorz Nowik (Instytut Studiów Politycznych PAN, Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku) i Wojciech Grott (Muzeum II Wojny Światowej).
***
Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku
Prowadziła: Małgorzata Szymankiewicz
Data emisji: 13.07.2020
Godzina emisji: 21.30