Logo Polskiego Radia
POSŁUCHAJ
IAR
Agnieszka Kamińska 08.09.2012

”Pana Tadeusza” tłumaczył w łagrach, na worku od cementu

Na Białorusi odbywają się obchody 100-lecia urodzin Piotra Bitela, poety i autora tłumaczenia polskiej epopei na język białoruski. Przetłumaczył on cały poemat z pamięci.
Pana Tadeusza tłumaczył w łagrach, na worku od cementuIlustracja M. E. Andriollego do Księgi I

Piotr Bitel znał cały polski tekst "Pana Tadeusza" na pamięć. Na język białoruski utwór ten przetłumaczył, gdy więziono go w stalinowskich łagrach. Bitel przetłumaczone fragmenty "Pana Tadeusza" zapisywał ołówkiem zrobionym z ołowianego drutu. Pisał zaś na papierze pociętym z worków od cementu.

Jazep Januszkiewicz, pisarz, tłumacz i archiwista, który był redaktorem wydania tłumaczenia „Pana Tadeusza” z roku 1998, i opracował trójjęzyczne - polsko-białorusko-rosyjskie - wydanie "Pana Tadeusza", do dziś pamięta inwokację z tłumaczenia Piotra Bitela. - Tłumaczył prawie wyłącznie z pamięci, nie mając możliwości korzystania z polskiego oryginału, a tym bardziej z żadnych słowników - mówi Jazep Januszkiewicz o Bitelu.

Pierwsze tłumaczenie "Pana Tadeusza" na język białoruski, autorstwa Wincenta Marcinkiewicza z 1859 roku, było częściowo skonfiskowane przez carską cenzurę i spalone.
"Pana Tadeusza" tłumaczono na białoruski w sumie pięciokrotnie, ale tylko trzy przekłady były pełne.

W Wiszniewie niedaleko Mińska, gdzie Bitel spędził znaczną część swojego życia spotkali się przedstawiciele świata kultury i potomkowie Piotra Bitela.

IAR/agkm

W Polsce 8 września odbyło się Narodowe Czytanie Pana Tadeusza >>>

Informacje o Białorusi: Raport Białoruś

agkm