Odyseja Poleszuka. Gułag, szlak armii Andersa. Niezwykłe wspomnienia

Wspomnienia andersowca z Polesia, Pawła Niczyporuka, wydane i opracowane przez białoruskiego historyka, dra Ihara Mielnikaua.

Ihar Mielnikau z nową książką, "Odyseja Poleszuka"

Foto: PolskieRadio.pl

Jak opowiedział portalowi PolskieRadio.pl Ihar Mielnikau, Paweł Niczyporuk w czasie wojny został aresztowany przez Sowietów, trafił do więzienia, potem do Gułagu. Po układzie Sikorski-Majski wstąpił do armii gen. Władysława Andersa. 

Przeszedł cały szlak bojowy, był m.in. pod Monte Cassino – mówił Ihar Mielnikau, białoruski niezależny historyk.

Jak podkreślił, to postać niezwykle barwna i ciekawa, przed nim było wiele ciężkich prób, musiał dokonać wielu ważnych wyborów. Pokazuje też prozę i okrucieństwa wojny. Pokazuje też, że ci ,którzy przeszli przez Gułag, niczego już się nie bali – zaznacza rozmówca portalu PolskieRadio. W jego wspomnieniach wiele jest oczwiście i o armii generała Andersa, o jej życiu codziennym, dokonaniach.

Odyseja Poleszuka"

Potem Niczyporuk wyjechał na emigrację do Stanów Zjednoczonych. Chciał wrócić, przestrzegła go jednak przed tym siostra - zaznaczył Mielnikau. – Już byłeś na Syberii – przekazała mu. - Żołnierzy z armii Andersa, którzy wrócili na Białoruś, z tęsknoty i ulegając zapewnieniom radzieckiej propagandy, zostali aresztowani i zesłani na Syberię.

Przez wiele lat pamiętniki Niczyporuka – słane na Białoruś – były blokowane przez KGB, opowiada nasz rozmówca. Znane dopiero stały się w latach 80. Wspomnieniami Niczyporuka interesował się słynny białoruski pisarz, Wasil Bykau. Zalecał ich wydanie. Jednak stało się tak, że teraz mnie udało się je wydać – mówi Ihar Mielnikau.

A wspomnienia nie ujrzałyby światła dziennego, gdyby nie akcja crowdfundingowa – na wydanie książki Ihar Mielnikau musiał zbierać pieniądze właśnie w ten sposób.

Na Białorusi temat armii Andersa jest poniekąd tabu - w historii władze promują radziecką wizję historii. Trudno jest uzyskać wsparcie oficjalnych instytucji, ale zwykli Białorusini interesują się tą nieznaną im historią, przychodzą na organizowane przez Mielnikaua potkania. 

Ihar Mielnikau poruszał temat armii gen. Andersa również w swoich innych książkach.

WIDEO: Ihar Mielnikau o Odysei Poleszuka

Zebrała Agnieszka Kamińska, PolskieRadio.pl