Nagroda zostanie w tym roku przyznana po raz pierwszy, ustanowiły ją ambasada Polski oraz Instytut Polski w Mińsku, a także Białoruski PEN-Centr i Związek Pisarzy Białoruskich. Listę nominowanych ogłoszono we wtorek w Mińsku. Zwycięzca nagrody im. Giedroycia zostanie ogłoszony 3 marca, w Międzynarodowym Dniu Pisarza.
Ambasador RP Leszek Szerepka mówi, że członkowie elity białoruskiej są zwykle dwujęzyczni, więc jeśli mają do wyboru: pisać po białorusku dla kilku milionów ludzi czy po rosyjsku dla 150-200 mln, wybierają zwykle rosyjski. - Główna nagroda powinna wynosić około 10 tys. euro. Sądzę, że taka suma pozwala człowiekowi - nie tylko w warunkach białoruskich - przeżyć około roku, poświęcając się pracy, i wydać drugą, jeszcze lepszą książkę – mówił ambasador. Nagrodę ufundował Somiełbank, który należy do grupy Getin Holding.
Ambasador obiecał, że organizatorzy nagrody będą starać się o wydanie wszystkich lub większości nominowanych pozycji w Polsce. Rozmowy na ten temat prowadzono z wydawnictwem Czarne, a także z dwumiesięcznikiem "Nowa Europa Wschodnia".
Wśród sześciu finalistów jest m.in. powieść malarza i pisarza Artura Klinaua "Szalom", rozgrywająca się na Białorusi, w Berlinie i Warszawie, książka szefa białoruskiej sekcji Radia Swaboda Alaksandra Łukaszuka o mińskich śladach zabójcy prezydenta USA Johna F. Kennedy'ego, Lee Harveya Oswalda "Ślad motyla. Oswald w Mińsku", oraz opowiadania Pawła Kaściukiewicza o życiu zwykłych Białorusinów "Reprezentacja Republiki Białoruś w pobocznych dyscyplinach sportu".
Sondaż przygotowany na zlecenie Związku Pisarzy Białoruskich wykazał, że 13,3 proc. Białorusinów w ogóle nie umie czytać po białorusku.
W ciągu dziesięciu lat, które minęły między dwoma ostatnimi spisami powszechnymi - w 1999 i 2009 r., odsetek osób, które mówią po białorusku w domu, spadł z 37 do 23 proc. Podczas ostatniego spisu język białoruski jako ojczysty wskazało 53 proc. mieszkańców Białorusi - o 20 proc. mniej niż podczas poprzedniego.
Według ubiegłorocznych danych opozycyjnego Radia Swaboda, z ponad tysiąca zarejestrowanych na Białorusi gazet i magazynów tylko 80 wychodzi po białorusku.
Zobacz serwis specjalny: Jerzy Giedroyc >>>
Informacje o Białorusi: Raport Białoruś >>>
Jury Nagrody
Przewodniczący - Leszek Szerepka - Ambasador RP w RB
Białoruś
Barys Piatrowicz - prozaik, przewodniczący Związku Pisarzy Białoruskich, redaktor naczelny czasopisma „Dziejasłou".
Andrej Chadanowicz - poeta, tłumacz, przewodniczący Białoruskiego PEN Club'u.
Uładzimir Arłou - poeta, prozaik.
Walancin Akudowicz - filozof.
Ludzmiła Rubleuskaja - poeta, prozaik, krytyk literacki.
Margaryta Alaszkiewicz - krytyk literacki.
Polska
Adam Pomorski - tłumacz, prezes Polskiego PEN Club'u.
Piotr Kozakiewicz - dyrektor Instytutu Polskiego w Mińsku.
Przedstawiciel Zarządu - Sombelbank S.A. Pan Jarosław Śliwka.
