Raport Białoruś

Polska otwiera Europejski Fundusz na Rzecz Demokracji

Ostatnia aktualizacja: 28.05.2013 07:23
To spłacenie długu, który zaciągnęliśmy, gdy nam pomagano w latach 70. i 80 – mówił o funduszu powstałym z polskiej inicjatywy Radosław Sikorski. Szef MSZ wystąpił z pomysłem jego stworzenia, po tym gdy Aleksander Łukaszenka brutalnie stłumił protesty na Białorusi po sfałszowanych wyborach.
Audio
  • Radosław Sikorski: myślę, że fundusz jest spłacaniem długu, zaciągniętego wtedy, gdy nam pomagano w latach 70-tych i 80-tych
Minister Radosław Sikorski i jego goście na otwarciu siedziby Europejskiego Funduszu na Rzecz Demokracji
Minister Radosław Sikorski i jego goście na otwarciu siedziby Europejskiego Funduszu na Rzecz DemokracjiFoto: PAP/EPA/JULIEN WARNAND

.W poniedziałek przekazano dawny budynek swojej ambasady w Belgii na siedzibę Europejskiego Funduszu na rzecz Demokracji (ang. European Endowment for Democracy, EED). Siedzibę otworzył w Brukseli minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski, inicjator powołania Funduszu.

- Mam olbrzymią satysfakcję, że coś, co było polskim pomysłem, dziś jest rzeczywistością. Mamy Europejski Fundusz na rzecz Demokracji w byłej polskiej ambasadzie, z polskim dyrektorem wykonawczym Jerzym Pomianowskim i środkami w wysokości 25 mln euro na pierwsze trzy lata działalności - powiedział Sikorski.

- To spłacenie przez nas długu, który zaciągnęliśmy wtedy, kiedy nam pomagano w latach 70. i 80. To też potwierdzenie polskiej specjalizacji jako kraju, który ma technologię i potrafi inspirować innych do demokracji - nie tylko w otoczeniu Europy - dodał.

Dyrektor
Dyrektor Europejskiego Funduszu na Rzecz Demokracji, fot. PAP/EPA/JULIEN WARNAND

Fundusz natchniony wydarzeniami na Białorusi

Europejski Fundusz na rzecz Demokracji (ang. European Endowment for Democracy - EED) ma wspierać przemiany demokratyczne w krajach wschodniego i południowego sąsiedztwa UE. Z inicjatywą jego utworzenia Sikorski wystąpił w styczniu 2011 r., po stłumieniu przez reżim Aleksandra Łukaszenki antyrządowych protestów na Białorusi i na początku arabskiej wiosny.

W wystąpieniu podczas uroczystości otwarcia siedziby Funduszu minister podkreślił, że jego celem nie jest "narzucanie zachodnich wartości", ale pomoc tym, którzy w krajach w sąsiedztwie UE występują na rzecz demokratyzacji życia publicznego i praw człowieka. Jak mówił Sikorski, Fundusz będzie wspierał inicjatywy, które zrodziły się w krajach objętych jego działaniem, i oddolne, a nie narzucone z zewnątrz.

Przewodniczący Rady Zarządzającej EED i szef komisji spraw zagranicznych europarlamentu Elmar Brok powiedział, że Fundusz "wzmocni demokrację i rządy prawa" we wschodnim i południowym sąsiedztwie Unii. - Mam nadzieję, że dzięki pracy tej instytucji (EED) będziemy mogli pomóc innym, by mieli szansę cieszyć się takimi standardami demokracji, jak my - dodał.

Jerzy Pomianowski: określamy priorytety

Fundusz obejmie swoim działaniem organizacje społeczne, młodych liderów prodemokratycznych, jak również niezależne media.

- Przed nami jest określenie politycznych priorytetów (działania funduszu). Inaczej będzie działał na Białorusi, inaczej w Egipcie czy Tunezji. Ograniczenie geograficznie to europejskie sąsiedztwo.(...), więc wschodnie partnerstwo, czyli to, co dla Polski niezwykle ważne - Ukraina, Białoruś, Mołdawia, Gruzja, Armenia, Azerbejdżan - oraz południowe sąsiedztwo, czyli to, co ważne dla Europy Południowej - kraje Afryki Północnej i Bilskiego Wschodu - powiedział dziennikarzom dyrektor wykonawczy EED Jerzy Pomianowski.

Jak dodał, do funduszu o wsparcie będą mogły zwracać się organizacje społeczne, które chcą budować ustrój demokratyczny w swoich krajach. Prośby o pomoc mają być rozpatrywane bardzo szybko.

PAP/EPA/JULIEN
PAP/EPA/JULIEN WARNAND

Finansowanie EED: najhojniejszym darczyńcą jest Polska

EED będzie finansowany ze środków Komisji Europejskiej przeznaczonych na funkcjonowanie instytucji oraz wpłat państw członkowskich, z których realizowane będą projekty. Polska przekaże 5 mln euro na trzy lata działalności funduszu. Według Pomianowskiego spośród pozostałych krajów UE największe wsparcie dla EED przekazują: Szwecja, Dania, Holandia, Szwajcaria, a także Słowacja, Węgry, Litwa, Estonia. Do tego grona dołączyły także Belgia i Rumunia.

Nowa
Nowa siedziba EED, fot. PAP/EPA/JULIEN WARNAND

Dawny pałacyk ambasady

Wkładem Polski w działalność EED jest również użyczenie na jego siedzibę dawnego budynku polskiej ambasady w Królestwie Belgii. Pałacyk z 1910 roku to najstarsza siedziba przedstawicielstwa władz polskich. Został zakupiony przez rząd RP 1 września 1925 roku. W czasie II wojny światowej był zajmowany przez okupacyjne władze niemieckie w Belgii. Przez kilka miesięcy mieściło się w nim poselstwo rządu londyńskiego, a od 13 października 1945 roku w budynku rozpoczęło urzędowanie poselstwo rządu polskiego w Warszawie.

Obecnie ambasada polska w Królestwie Belgii mieści się w tym samym budynku co Stałe Przedstawicielstwo RP przy UE; nową siedzibę obu placówek otwarto w maju 2011 roku. Dawny budynek ambasady będzie użytkowany przez Europejski Fundusz na rzecz Demokracji przynajmniej przez trzy lata, ale właścicielem pozostanie polskie państwo.

PAP/IAR/agkm
Informacje o Białorusi: Raport Białoruś 

Ten artykuł nie ma jeszcze komentarzy, możesz być pierwszy!
aby dodać komentarz
brak
Czytaj także

Sikorski: nie damy Łukaszence wodzić się za nos

Ostatnia aktualizacja: 20.06.2011 18:21
Szef polskiego MSZ powiedział, że sankcje będą obowiązywać dopóki na Białorusi będą łamane prawa człowieka.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Opozycja apeluje o sankcje, wbrew "lobbingowi" Łukaszenki

Ostatnia aktualizacja: 03.02.2012 19:00
Opozycja białoruska wzywa Unię, by wywarła większą presję na reżim Łukaszenki. Jednocześnie nazywa "lobbingiem" apel o złagodzenie sankcji, autorstwa organizacji Office for Democratic Belarus, mieszczącej się w Brukseli.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Polak szefem Funduszu na Rzecz Demokracji

Ostatnia aktualizacja: 09.01.2013 17:29
Obecny wiceminister spraw zagranicznych Jerzy Pomianowski został powołany na stanowisko dyrektora przez zarząd Funduszu.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Pomianowski: Białorusini są skazani na demokrację

Ostatnia aktualizacja: 06.03.2013 22:00
Demokracji nie da się wyeksportować, demokracja musi się zawsze rodzić od wewnątrz - powiedział wiceminister spraw zagranicznych Jerzy Pomianowski. Dodał jednak, że jego zdaniem "Białorusini są skazani na demokrację".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Jerzy Pomianowski: UE może zdjąć sankcje z szefa MSZ Białorusi

Ostatnia aktualizacja: 11.03.2013 16:30
Unia wobec Białorusi prowadzi twardą grę: żąda od niej pierwszego kroku, dopiero wtedy możliwy jest krok ze strony UE– powiedział wiceszef SZ Jerzy Pomianowski. Pytany, czy toczą się obecnie rozmowy o więźniach politycznych, odpowiedział „Być może”.
rozwiń zwiń