30. rocznica zamachu na Jana Pawła II

Ojciec Święty, który w odkrytym samochodzie objeżdżał plac pozdrawiając wiernych, został ciężko ranny. Przewieziono go natychmiast do kliniki Gemelli i poddano kilkugodzinnej operacji. Dziesięć dni później lekarze poinformowali, że jego życiu nie zagraża niebezpieczeństwo.

Trzy tygodnie po zamachu Jan Paweł II powrócił do Watykanu. W pierwszym publicznym przemówieniu powiedział, że przebaczył Ali Agcy. Dwukrotnie odwiedził go potem w więzieniu. Zamachowiec Mehmet Ali Agca w lipcu 1981 roku został skazany przez włoski sąd na dożywocie. Ułaskawiony po 19. latach, trafił do tureckiego więzienia za inne przestępstwa. Wyszedł na wolność w styczniu ubiegłego roku.

Trzecia tajemnica fatimska

Jan Paweł II przypisywał swoje ocalenie opiece Matki Boskiej Fatimskiej, strzały padły bowiem w rocznicę objawień fatimskich, 13 maja. Kilka tygodni po zamachu, Ojciec Święty ogłosił publicznie, że Matka Boża zmieniła bieg kul wystrzelonych w jego kierunku przez zamachowca. W 65. rocznicę objawień fatimskich, 13 maja 1982 roku, Jan Paweł II udał się do Fatimy z podziękowaniem za uratowanie życia. W 2000 roku Watykan ogłosił, że treścią "trzeciej tajemnicy fatimskiej" był zamach na Ojca Świętego.

Kulisy zamachu na papieża oraz motywy, którymi kierował się Agca, nie zostały dotychczas wyjaśnione, przez lata pojawiały się przeróżne, czasem nawet mało prawdopodobne hipotezy. Podczas śledztwa Turek kilkadziesiąt razy zmieniał zeznania. Zdaniem sędziego Ferdinando Imposimato, który prowadził dochodzenie we Włoszech z urzędu, a obecnie robi to prywatnie, za zamachem na polskiego papieża stały władze byłego Związku Radzieckiego. Radziecka KGB zleciła to bułgarskim służbom, które wynajęły Ali Agcę. Imposimato potwierdził tę tezę w swojej najnowszej książce napisanej wspólnie z dziennikarzem Sandro Provvisionato.

Śledztwo IPN

Od 5. lat śledztwo w sprawie zamachu na papieża Polaka prowadzi Instytut Pamięci Narodowej. Postępowanie IPN nie dotyczy samego zamachu, lecz spisku służb komunistycznych, i ma na celu zbadanie udziału funkcjonariuszy różnych państw w planowaniu tej zbrodni. Włosi udostępnili Instytutowi 4 tysiące dokumentów z posiedzeń komisji śledczej obu izb włoskiego parlamentu - tzw. komisji Mitrochina, która prowadziła dochodzenie w sprawie zamachu oraz protokoły z przesłuchań Alego Agcy.

Ali Agca odsiedział we włoskim więzieniu 19 lat. W 2000 roku prezydent Włoch ułaskawił zamachowca, po czym dokonano jego ekstradycji do Turcji. Tam Agca miał odbyć karę 10 lat więzienia za zabicie dziennikarza w 1978 roku oraz 7 lat za napad z bronią w ręku. Jednak w styczniu 2006 wyszedł na wolność, gdyż sąd zaliczył skazanemu odbytą już karę, na poczet tych dwóch wyroków. Decyzja ta wywołała w Turcji ostrą krytykę. Wyrokiem sądu kasacyjnego, Ali Agca powrócił do więzienia. Na wolność wyszedł 18 stycznia 2010 roku.

Informacyjna Agencja Radiowa /IAR/E.Porycka/dok.