Jak przeżyć we wszystkożernym świecie?

– Kultura konsumpcyjna zawitała do kościołów, na uniwersytety. Pomieszały się światy tak zwanej kultury wysokiej i kultury niskiej – mówił w Dwójce prof. Tomasz Szlendak. Czy przed konsumpcją – twardym prawem komercji – nie ma zatem ucieczki?

Foto: || UggBoy♥UggGirl || PHOTO || WORLD || TRAVEL ||'s photostream/Flickr, lic. CC

Kultura masowa ma tendencję do wchłaniania wszelkich zjawisk, również kontrkulturowych. Wszystko podporządkowuje jednak regułom rynkowym. Realną kontrpropozycją dla niej nie jest więc awangarda, ale wszelkie inicjatywy, które stawiają na bezinteresowność, tworzenie przestrzeni dialogu, całkowicie wolnego od wymiany handlowej oraz przedsięwzięcia, które wyrastają z indywidualnego poszukiwania sensu.
O tym, komu i w jaki sposób udaje się dziś wyjść poza komercję – czy to w ogóle jest dziś możliwe –  dyskutowaliśmy w Dwójkowych "Przestrzeniach kultury". Nasi goście przywoływali między innymi inicjatywy nastawione na małe, lokalne społeczności – jako przykłady na próby stworzenia przestrzeni, które można by wypełnić działaniem, w których doszłoby do twórczego dialogu, spotkania z drugim. Czy jednak, jak sugerowali niektórzy dyskutanci, lokalne społeczności w ogóle istnieją?
– Nie można nie konsumować. Mamy do czynienia z wszystkożernością – podkreślał prof. Tomasz Szlendak z Instytutu Socjologii UMK w Toruniu. W dzisiejszym świecie, w którym kultura konsumpcyjna wdarła się do wszystkich sfer życia, można jedynie próbować przyjąć, jak mówił prof. Szlendak, postawę aktywną, rozumną. Zmieniając, rekonstruując, przetwarzając to, co nabywamy.
Czy jednak – mimo wszystko – można jakoś wyjść (działaniem, zaniechaniem) poza wszechogarniającą kulturę konsumpcji? A może chodzi o to, by nauczyć się "konsumować refleksyjnie", przyjmować świadomie, wiedzieć, że jest alternatywa?
W dyskusji, którą prowadził Michał Nowak, uczestniczyli: dr Agata Siwiak - kulturoznawczyni, animatorka kultury; dr Marek Przychodzień i dr Michał Podniesiński - twórcy interaktywnych studiów filozofii na Wyższej Szkole Europejskiej im. J. Tischnera w Krakowie; Adam Strug - śpiewak, etnomuzykolog i Krzysztof Żwirblis - artysta, historyk sztuki. Wysłuchaliśmy również wypowiedzi prof. Tomasza Szlendaka z Instytutu Socjologii UMK w Toruniu.
Zapraszamy do wysłuchania.

jp