Jerzy Holzer. Historia Polski z prywatnej perspektywy

- Pójść do getta oznaczało dla mojego ojca utratę możliwości manewru. My mieliśmy możliwości ze względu na wygląd - o życiu zawartym w książce "Historyk w trybach historii" mówił w "Notatniku Dwójki" Jerzy Holzer, jeden z najwybitniejszych polskich badaczy przeszłości.

Targi Dobrych Książek we Wrocławiu

Foto: Glow Images/East News

- Byliśmy zasymilowanymi Żydami. Mieliśmy blond włosy i niebieskie oczy. Ponadto mogliśmy funkcjonować pod własnym nazwiskiem, ponieważ nie byliśmy identyfikowani przez otoczenie jako ludzie pochodzenia żydowskiego. Mieliśmy też dużo szczęścia - tak czasy wojny wspominał w rozmowie z Michałem Nowakiem prof. Jerzy Holzer.

Ten znakomity badacz przeszłości, w tym roku uhonorowany Nagrodą im. Jana Długosza za książkę "Europa zimnej wojny", doświadczenia całego swojego życia zawarł w nowej publikacji zatytułowanej "Historyk w trybach historii" .

W tomie tym Jerzy Holzer nie tyle wspomina, co pisze prywatne dzieje dwudziestowiecznej Polski. Szczęśliwe dzieciństwo staje się pretekstem do opisania skomplikowanych relacji w wielonarodowościowej II Rzeczpospolitej, okresowi dojrzewania towarzyszy codzienna groza okupacji, a czas studiów i kariery zawodowej nierozerwalnie splata się z trudnymi wyborami z czasów PRL. Wielkiej historii towarzyszą osobiste przeżycia, sprawy prywatne przenikają się z polityką i karierą naukową.
- Wyrastałem w domu, który miał tradycje lewicowe. Uczyłem się czytać na "Robotniku", dzienniku Polskiej Partii Socjalistycznej. Później zacząłem się frustrować, ponieważ nie bardzo rozumiałem, dlaczego po zniszczeniu Polskiego Stronnictwa Ludowego socjaliści zaczęli wyraźnie akcentować swoją odrębność i niechęć do PPR-u. Właściwie odczuwałem to jako swoistą nielojalność - wspominał czasy dojrzewania wybitny historyk.

W rozmowie z Michałem Nowakiem Jerzy Holzer opowiadał o motywach wstąpienia do PPR, swoim późniejszym odchodzeniu od komunizmu, a także o działalności opozycyjnej. Czym dla niego była podjęta w książce próba egzystencjalnego uporządkowania przeszłości? O tym w nagraniu audycji.