Kulturę górali polskich Karpat tworzą wspólnoty górali śląskich, żywieckich, babiogórskich, orawskich, podhalańskich, zagórzańskich, gorczańskich, kliszczackich, spiskich, pienińskich, łącko-kamienickich oraz nadpopradzkich.
"Pomimo regionalnych różnic, grupy te łączy wspólna historia, język, muzyka, obrzędowość i poczucie tożsamości kulturowej. Istotną rolę odgrywają obrzędy doroczne i rodzinne. Wyjątkowe znaczenie ma muzyka góralska, charakterystyczny taniec, gwara oraz bogato zdobiony strój ludowy, czyli symbole góralskiej dumy i przynależności" - czytamy na stronie resortu kultury.
Kultura górali polskich Karpat i zdobnictwo bibułkowe na Żywiecczyźnie
Kultura górali polskich Karpat jest przekazywana z pokolenia na pokolenie: w rodzinach, szkołach, zespołach regionalnych, parafiach i stowarzyszeniach. Zdobnictwo bibułkowe na Żywiecczyźnie ma ponad 100-letnią tradycję. Początkowo ozdoby z bibuły zdobiły wnętrza domów, a z czasem zaczęły pojawiać się także w przestrzeniach sakralnych, m.in. w kościołach i przydrożnych kapliczkach.
"Z bibuły wykonywano kwiaty takie jak róże, maki i chabry, a także kompozycje inspirowane naturą, często o przeskalowanych kształtach, podkreślających ich dekoracyjny charakter. Tradycyjne kwiaty bibułkowe były nieodłącznym elementem weselnych ozdób i palm wielkanocnych. Charakterystyczne dla regionu były też imieninowe wieńce, którymi dziewczęta obdarowywały swoich narzeczonych" - napisano.
Obecnie na Żywiecczyźnie funkcjonują dwa nurty tej tradycji: tradycyjny, kontynuowany w ramach warsztatów, konkursów i edukacji regionalnej, oraz współczesny, w którym twórczynie eksperymentują z formą i kolorem, dostosowując dawne wzory do dzisiejszych gustów.
***
Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego:
Lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego to zestaw tradycji, zwyczajów, obrzędów, form przekazu, umiejętności i wiedzy uznanych przez wspólnoty za istotny element ich tożsamości. Zgodnie z Konwencją UNESCO z 2003 roku, dziedzictwo niematerialne obejmuje m.in. tradycje ustne, muzykę, taniec, rzemiosło, wiedzę o przyrodzie i zwyczaje świąteczne. W Polsce lista prowadzona jest przez Narodowy Instytut Dziedzictwa, który dokumentuje i promuje żywe tradycje przekazywane z pokolenia na pokolenie.
***
IAR/PAP/zch
