Letni Festiwal Muzyczny - tydzień dziesiąty
Twórczości tego XX-wiecznego klasyka, na którego równie chętnie powołują się dziś kompozytorzy awangardowi, co twórcy o zdecydowanie neoromantycznej proweniencji, po prostu wstyd nie znać. Spotkanie z francuskim geniuszem warto rozpocząć od „Kwartetu na koniec czasów”, perły modernistycznej kameralistyki, a zarazem ogniwa łączącego dojrzałą twórczość Messiaena z tradycją francuskiego romantyzmu oraz impresjonizmu. Ta apokaliptyczna wizja powstała jako artystyczna ilustracja iluminacji, której doświadczył sam kompozytor podczas pobytu w nazistowskim obozie jenieckim w Zgorzelcu. Wyrafinowana programowość oraz mistyczna aura arcydzieła oczaruje nawet najbardziej sceptycznych wobec muzycznej moderny melomanów. W czwartek (4.09) „Kwartet…” zinterpretuje zespół wybitnych indywidualności współczesnej kameralistyki: Martin Fröst (klarnet), Anthony Marwood (skrzypce), Matthew Barley (wiolonczela) oraz Thomas Larcher (fortepian).
Messiaen - zdeklarowany katolicki mistyk - był także jednym z pionierów XX-wiecznej podróży na Wschód. Jego wczesna, chóralna kompozycja „Cinq rechants” przywołuje ducha Orientu nie tylko dosłownymi nawiązaniami do skalowości i technik artykulacyjnych klasycznej muzyki indyjskiej, lecz także zmysłową, orgiastyczną aurą niespotykaną w chrześcijańskich interpretacjach religijnej oraz erotycznej symboliki. W ramach poniedziałkowego (1.09) koncertu BBC Singers pod dyrekcją Davida Hilla dzieło to połączy w zaskakujący sposób renesansowe motety i chansons z autentycznymi ragami w wykonaniu występującego gościnnie tria cenionych na całym świecie indyjskich wirtuozów.
Wszystkie te wymiary Messiaenowksiego kosmosu spotykają się w monumentalnej i syntetycznej Symfonii „Turangalila”, którą już we wtorek (2.09) wykona Orkiestra Filharmoników Berlińskich pod dyrekcją Simona Rattle’a. Wśród solistów znajdą się wybitni uczniowie francuskiego mistrza: kompozytor Tristan Murail (fale Martenota) oraz pianista Pierre-Laurent Aimard. „Turangalila” - będąca w istocie autorską, muzyczną parafrazą chrześcijańskiego mitu zbawczej miłości - znajdzie znakomite dopełnienie w Preludium do „Tristana i Izoldy” Ryszarda Wagnera. Berlińscy Filharmonicy zagoszczą na naszej antenie także dzień później (2.09), tym razem w bardziej konwencjonalnym, choć nie mniej spektakularnym repertuarze symfonicznym (III Symfonia Johannesa Brahmsa oraz X Dymitra Szostakowicza). Natomiast po raz ostatni w tym tygodniu połączymy się z Londyńską Royal Albert Hall w sobotę (6.09): Royal Scottish National Orchestra pod dyrekcją Stéphane’a Denčve zaprezentuje wtedy program zdominowany przez programowe dzieła kompozytorów francuskich. Suita z baletu „Bachus i Ariadna” Alberta Rouessela oraz popularne „Morze” Claude’a Debussy’ego znajdą interesujący kontrapunkt w postaci utworu „Rainbow” Szkotki Thea Musgrave’a oraz wirtuozowskiego II Koncertu Fortepianowego Sergiusza Rachaminowa (partię solową wykona - ceniony za rozległe i niebanalne zainteresowania repertuarowe - Anglik Stephen Hough).
Choć lato mamy już za sobą, nie sposób oprzeć się wrażeniu, że wakacyjny sezon festiwalowy w Polsce dopiero się rozpoczyna. „Chopina i jego Europę” pożegnamy, co prawda, retransmisją filharmonicznego wieczoru sprzed trzech tygodni, podczas którego Maciej Grzybowski dokonał historycznego wykonania II Koncertu fortepianowego Andrzeja Czajkowskiego - wybitnego, choć przez całe dekady marginalizowanego współczesnego kompozytora polskiego (niedziela, 7.09). Jednakże niemal równocześnie, i to wyjątkowo spektakularnymi występami, rozpoczną się trzy istotne imprezy: stołeczna „Sinfonia Varsovia swojemu miastu”, dolnośląska „Wratislavia Cantans” oraz trójmiejski Festiwal im. Johanna Gottlieba Goldberga. W Warszawie (poniedziałek, 1.09) uczcimy 69. rocznicę wybuchu II wojny światowej oraz 75. urodziny Henryka Mikołaja Góreckiego koncertem o zdecydowanie elegijnym przesłaniu. Legendarną III Symfonię polskiego kompozytora, rapsodię hebrajską „Schelomo” Ernsta Blocha oraz Symfonię d-moll „Zerową” Antona Brucknera wykona znakomita stołeczna orkiestrą pod batutą swego nowego dyrektora muzycznego, wybitnego francuskiego dyrygenta Marka Minkowskiego.
Z kolei za zdecydowanie brytyjską dominantę 43. edycji „Wratislavia Cantans” odpowiada Anglik Paul McCreesh. Na inauguracji (czwartek, 4.09) usłyszymy na przykład polską premierę oratorium „The Dream of Gerontius” Edwarda Elgara w interpretacji połączonych sił Chóru Polskiego Radia w Krakowie, The Hallé Choir oraz Chóru i Orkiestry Filharmonii Wrocławskiej pod dyrekcją Jacka Kasprzyka, a także doborowego zespołu solistów z Wysp. Miłośników bardziej kameralnego piękna zapraszamy natomiast na piątkowy (5.09) występ modnego ostatnio, francuskiego ansamblu barokowego Cafe Zimmermann. W Gdańskim Kościele św. Trójcy rozbrzmiewać będą, nie po raz pierwszy, arcydzieła dawnych mistrzów: Koncert klawesynowy d-moll Jana Sebastiana Bacha, Koncert wiolonczelowy a-moll jego syna Carla Philippa Emmanuela oraz Symfonia nr 104 „Londyńska” Józefa Haydna.
MMen
