Gustava Mahlera symfonia tragiczna

W cyklu "Moje czasy jeszcze nadejdą" czas na VI Symfonię wielkiego Wiedeńczyka.

Pisana w latach 1903-1904 VI Symfonia a-moll stanowi środkowe ogniwo tryptyku trzech, czysto instrumentalnych symfonii Gustava Mahlera. W biografii kompozytora był to okres raczej szczęśliwy, zawodowej stabilizacji, idylli rodzinnego ogniska, radości z dorastających córek. Biorąc pod uwagę te okoliczności, materia VI Symfonii – do której przylgnął podtytuł "Tragiczna" – okazuje się tym większym i zagadkowym dysonansem. Gustav Mahler w tym okresie swojego życia nie miał powodów, by pisać dzieło trudne i mroczne, targane brutalnymi namiętnościami, ewokujące niepokój i strach, a w samym zakończeniu pozbawione nawet cienia optymizmu, przypieczętowane bezprecedensowym smutkiem, jakby apoteozą beznadziei i pesymizmu. Dla wielu komentatorów jest VI Symfonia utworem na wskroś autobiograficznym (tak jak autobiograficzne są Sinfonia domestica Richarda Straussa czy VI Symfonia "Patetyczna" Piotra Czajkowskiego). Późniejsze zrządzenia losu i życiowe perypetie Mahlera zaważyły na sposobie odczytania jej przesłania, skłaniając biografów Mahlera do widzenia w Szóstej profetycznej wizji życiowej katastrofy i schyłku. Rzeczywiście, fascynujący pod względem konstrukcji i orkiestracji finał Symfonii brzmi tak, jakby nieprzezwyciężalne fatum odniosło nad człowiekiem i życiem bezdyskusyjny triumf.

Takie interpretacje VI Symfonii a-moll Gustava Mahlera u co bardziej przesądnych wywołują nawet obawę sięgania po tę partyturę, ale w ostatnich latach, pojawiły się w muzykologii inne pomysły na odczytanie jej muzycznej zawartości. Jakie i jak dalece uzasadnione? – o tym w szóstym rozdziale naszego, Dwójkowego "przewodnika po symfoniach Gustava Mahlera".

Zapraszamy - Marcin Majchrowski i Marcin Gmys.

W audycji wykorzystamy nagranie: Wiener Philharmoniker pod dyrekcją Leonarda Bernsteina (nagranie koncertowe: Wiedeń, Musikverein, wrzesień 1988).

26 czerwca (niedziela), godz. 22.00