Dyrygował Pendereckim i Mrożkiem

Ostatnia aktualizacja: 11.11.2013 10:00
W tym roku mija 90 lat od narodzin, a 10 od śmierci Henryka Czyża. W świąteczne popołudnie przypomnimy dwa szczególne wieczory poświęcone autorskiej twórczości wybitnego dyrygenta, ale też kompozytora i literata.
Henryk Czyż
Henryk Czyż Foto: PAP/ADM/CAF/ Andrzej Rybczyński

Ten rodowity wilinian, żołnierz AK i zesłaniec, po wojnie święcił sukcesy przede wszystkim jako dyrygent i pedagog. Przez lata kierował między innymi Filharmonią Łódzką, Operą w Warszawie i Filharmonią Krakowską, a także prowadził klasę dyrygentury w Krakowie oraz Warszawie. W latach 60. Henryk Czyż blisko współpracował z Krzysztofem Pendereckim, dyrygując prawykonaniami "Pasji", "Dies irae", "Diabłów z Loudun" i prezentując jego dzieła w wielu krajach. Poprowadzone przez niego nagranie "Pasji" (Philips) zdobyło w 1967 roku prestiżowe wyróżnienia: Grand Prix du Disque oraz nagrodę Edisona.

Poniedziałkowe popołudnie poświęcimy jednak przede wszystkim kompozytorskiej twórczości znakomitego muzyka.

"Kynolog w rozterce" to napisana w 1965 roku, żartobliwa opera w 1 akcie, według sztuki Sławomira Mrożka. My przypomnimy radiową realizację z 1966 roku, z udziałem wybitnych polskich śpiewaków: Haliny Słonickiej, Andrzeja Hiolskiego, Bernarda Ładysza i Kazimierza Pustelaka, oraz cudownego Kazimierza Rudzkiego w roli narratora. Operę poprzedzi nagrana w grudniu1990 roku rozmowa z kompozytorem.

Zaraz potem posłuchamy prowadzonego przez Henryka Czyża monograficznego koncertu jego utworów, zorganizowanego 18 listopada 1988 roku w Filharmonii Narodowej w Warszawie, w związku z sześćdziesiątą piątą rocznicą urodzin. Podczas autorskiego wieczoru artysta nie tylko dyrygował, lecz również opowiadał o swojej twórczości, czyniąc przeróżne dygresje. A był w tym niezrównany. Koncert opatrzony został tytułem "Nie taki diabeł straszny" - jego formuła nawiązywała bowiem wprost do tak właśnie zatytułowanych znakomitych, popularyzujących muzykę programów telewizyjnych, nadawanych niegdyś przez Telewizję Polską, a nagrywanych z udziałem Orkiestry Filharmonii Łódzkiej, której Henryk Czyż był dyrektorem artystycznym w latach 1957-1960, a potem  1972- 1980.
Na szczególne muzyczne popołudnie zaprasza Marek Zwyrzykowski.

Program:

Henryk Czyż Kynolog w rozterce - opera komiczna w 1 akcie do libretta autora według sztuki Sławomira Mrożka

Wyk. Halina Słonicka - sopran (Przyjaciółka ptaków), Andrzej Hiolski - baryton (Kynolog), Bernard Ładysz - bas (Delegat), Kazimierz Pustelak - tenor (Nieznajomy miłośnik zwierząt), Kazimierz Rudzki - narrator; Orkiestra Polskiego Radia w Warszawie, dyr. Henryk Czyż, Chór Teatru Wielkiego w Warszawie, dyr. Józef Bok

(uwaga: nagranie monofoniczne, 1966 rok)

***

Henryk Czyż Canzona di Barocco na orkiestrę smyczkową, Concertino na fortepian i orkiestrę, Etiuda na orkiestrę, Etiuda jazzowa na kwartet smyczkowy w autorskim opracowaniu na fortepian, Wariacje symfoniczne na temat piosenki ludowej, Wesele - kantata na tenor, chór mieszany i orkiestrę do słów Brunona Jasieńskiego

Wyk. Jan Zakrzewski - fortepian, Jerzy Knetig - tenor, Orkiestra Symfoniczna i Chór Filharmonii Narodowej w Warszawie, dyr. Henryk Czyż, Henryk Wojnarowski - przygotowanie chóru

(Warszawa, Filharmonia Narodowa, 18.11.1988)

11 listopada (poniedziałek), godz. 16.00

Czytaj także

"Konfrontacja Wschodu z Zachodem jego największą wygraną"

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2013 22:55
- Był obok Czesława Miłosza jedynym twórcą , który opisał obie strony we wzajemnych relacjach - powiedział w radiowej Jedynce krytyk literacki Tadeusz Nyczek.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Ostatnie utwory Mrożka: kryzys cywilizacji w centrum zainteresowań

Ostatnia aktualizacja: 17.09.2013 23:10
- Cała ostatnia faza jego twórczości poświęcona jest, moim zdaniem, rozczarowaniu światem - powiedział w "Klubie Trójki" prof. Jerzy Jarzębski.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Dźwięk nigdy mnie nie interesował...

Ostatnia aktualizacja: 13.11.2013 01:00
- Moim posłannictwem stało się stworzenie uniwersalnego języka muzycznego, który każdy potrafiłby zrozumieć i którym każdy mógłby się posługiwać, na miarę swoich możliwości - deklarował wybitny kompozytor w 1976 roku w telewizyjnej audycji "100 pytań do Krzysztofa Pendereckiego".
rozwiń zwiń