Kobieta o trzech życiorysach. "Kim była Irena"? Reportaż [POSŁUCHAJ]

- Znana byłam z ogromnego szczęścia, mnie nie można było rozwalić. Sto razy pod murem, a później przychodzę i wszystko jest w porządku - w "Rozmowach po zmroku" wysłuchaliśmy reportażu "Kim była Irena" Beaty Kwiatkowskiej. Jego bohaterką jest Irena Gelblum, która po roku 1968 wyjechała z Polski. Po 20 latach wróciła, ale już jako Irena Conti Di Mauro - włoska poetka i gorliwa katoliczka.

Irena Gelblum po roku 1968 wyjechała z Polski, po 20 latach wróciła, ale już jako Irena Conti Di Mauro. grafika: Władysław Witwicki "Trzy szkice portretowe kobiety"

Foto: Polona.pl

Podczas wojny Irena Gelblum, łączniczka Żydowskiej Organizacji Bojowej, bohatersko ratowała ludzi. Po 1968 roku Irena Waniewicz, upokorzona odmową wydania paszportu "ze względu na pochodzenie", wyjechała do Włoch. W latach 80. XX wieku wróciła do Polski jako Irena Conti Di Mauro - włoska poetka, gorliwa katoliczka. Nie poznawała dawnych przyjaciół, nowym nie przyznała się, że kiedyś nazywała się Gelblum.

Jedna kobieta, trzy życiorysy. Dlaczego tak wiele wysiłku włożyła w to, żeby nikt nie dowiedział się o tym pierwszym? Zmieniała tożsamość, miejsce zamieszkania, a nawet głos...

- Mnie jest szalenie trudno o tym mówić, praca łączniczki, taka, jaką ja wykonywałam, była pracą indywidualną, to były tzw. akcje polecone - mówiła w zarejestrowanym bez jej wiedzy nagraniu Irena. - Musiałabym mówić o swoich wyczynach. W związku z tym nie piszę wspomnień na te tematy. Byłoby mi niezręcznie mówić jak udało mi się przenieść broń, wyratować człowieka, zostać w obozie pod Oświęcimiem na miejsce kogoś, kogo uratowałam. 

Zdaniem Marka Edelmana już w czasie wojny Irena pisała pamiętnik, a w nim... konfabulowała. To jednak nie zmienia faktu, że jej niezgłębiony życiorys mógłby posłużyć za kanwę niejednego filmu akcji.

Posłuchaj

30:02 Rozmowy po zmroku Dwójka 20 styczeń 2022 21_29_55.mp3 "Kim była Irena" - reportaż Beaty Kwiatkowskiej (Rozmowy po zmroku/Dwójka)

Czytaj także:

• Słowo "Żegota" oznaczało życie dla skazanych na zagładę
• Wiera Gran. Pieśniarka warszawskiego getta

Autorką reportażu "Kim była Irena" jest Beata Kwiatkowska. Dziennikarka Programu 2 Polskiego Radia w 2020 roku otrzymała II Nagrodę Specjalną Konkursu o Grand Prix KRRiT za reportaż "Wpuściliśmy śmierć do naszego domu". Jest to opowieść o chorym na stwardnienie rozsiane Darku Milewskim, któremu choroba zabrała głos i zabiera ciało, dlatego o codziennym powolnym umieraniu opowiada za pomocą syntezatora mowy. Jest on również autorem książki "Mały wielki tydzień", w której opisał, jak wygląda jego życie z ALS.

Fragmentów nagrodzonego reportażu "Wpuściliśmy śmierć do naszego domu" można wysłuchać TUTAJ.

***

Tytuł audycji: Rozmowy po zmroku

Przygotowała: Beata Kwiatkowska

Data emisji: 20.01.2022

Godzina emisji: 21.30