Dwoje ludzi wydawałoby się z dwóch różnych światów. Z jednej strony Julia Kristeva, francuska filozofka, psychoanalityczka, feministka, osoba niewierząca. Z drugiej – Jean Vanier, działacz społeczny, chrześcijanin, założyciel Arki, wspólnot opiekujących się osobami niepełnosprawnymi. Połączyło ich jednak podobne doświadczenie życiowe – kontakt ze światem osób upośledzonych (Kristeva jest matką niepełnosprawnego Dawida). Kiedy już nawiązali znajomość – najpierw spotkanie, później korespondencja, która złożyła się na niezwykła książkę – okazało się, że mimo różnic światopoglądowych łączy ich jeszcze coś bardzo ważnego.
– Oni są przeciwko cywilizacji, która promuje sprawność, aktywność, sukces, która w pojęciu ich obojga ma element selekcji, podziału świata na klasy: tych, którzy idą do przodu, oraz tych, których się odsuwa – mówił w Dwójkowej audycji Tadeusz Sobolewski, podkreślając, że Vanierowi przyświeca w działaniu coś więcej niż tylko idea dobroczynności. – Chodzi o spotkanie, o to, co dajemy niepełnosprawnym, a oni nam dają.
Książka, będąca zbiorem pisanych w latach 2009-2010 listów między Kristevą a Vanierem, wskazuje, że spór, jaki toczy się we współczesnym świecie, nie rozgrywa się na płaszczyźnie: religijnie – niereligijne. Mówił o tym w Dwójce Marek Zając. Walka dotyczy bardziej wizji człowieka, nowego humanizmu. – W tych listach nie tyle mówi się o słabości, cierpieniu, ile o kruchości – zatem nie o czymś, z czym powinno się walczyć, ale o tym, co jest naturalną cechą wpisaną w człowieczeństwo. "Za sprawą swojej nieodwołalności niepełnosprawność stawia nas wobec konieczności śmierci fizycznej i psychicznej, wobec śmiertelności, która w sposób utajony dotyczy każdego z nas" – pisała Julia Kristeva w pierwszym liście do Jeana Vaniera.
Jak z perspektywy niewiary i wiary można zrozumieć, czym w istocie jest niepełnosprawność i wykluczenie? Jak walczyć z "tyranią normalności" współczesnej cywilizacji? Dlaczego Kristeva, osoba niewierząca, twierdzi, że "chrześcijaństweo jest religą, która najlepiej towarzyszy kruchości"? I na czym w ogóle polega tajemnica domów Arki? Zapraszamy do wysłuchania dyskusji, w której uczestniczyli Marek Zając, Jakub Majmurek oraz Tadeusz Sobolewski. Audycję z cyklu "Rozmowy po zmroku" prowadziła Barbara Schabowska.
Cytat za: "(Bez)sens słabości. Dialog wiary z niewiarą o wykluczeniu", Julia Kristeva, Jean Vanier, tłumacz: Katarzyna i Piotr Wierzchosławscy, Wydawnictwo "W Drodze" , Poznań 2012.
