Rok Fredry. "Jego dramaty były przeciwieństwem tych romantycznych"

- Siła dramatów Fredry polegała na czymś zupełnie innym niż siła dramatów romantycznych. One nie zadawały wielkich pytań, natomiast były znakomicie skonstruowane; były wyrażone niezwykle plastycznym, a jednocześnie skrótowym językiem, na tyle przezroczystym, świetnie wyrażającym każdą myśl i każdy niuans, o który chodzi autorowi, że w zasadzie tej niedoskonałości można nie dostrzegać - mówiła w Dwójce Kalina Zalewska, krytyczka teatralna.

Inscenizacja "Zemsty" w teatrze szkolnym przy Państwowym Gimnazjum im. Romualda Traugutta w Brześciu nad Bugiem, rok 1931

Foto: NAC

"Zemsta" - dramat godny ojca polskiej komedii

W cyklu "Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski", który powstaje z okazji 20-lecia Instytutu Teatralnego im. Zbigniewa Raszewskiego, pora na ojca polskiej komedii i jego "Zemstę". O tym dramacie rozmawialiśmy w Roku Aleksandra Fredry, ustanowionym przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.

Profesor Zbigniew Raszewski uważał, że twórczość Fredry jest "najwyższym osiągnięciem polskiego klasycyzmu", ze względu na "szlachetną prostotę połączoną z ogromną kulturą języka". Wynika z komedii oświeceniowej, ale różni się od niej tym, że nie jest dydaktyczna. Fredro jako wielki autor nie stawia kropki nad i, nie ocenia bohaterów, zostawiając pole do interpretacji. Proponuje natomiast logiczną i przejrzystą konstrukcję, doskonałe portrety bohaterów i niezwykle giętki język, jakim operuje.

Sztuka grana od blisko 200 lat

O "Zemście" Aleksandra Fredry i tradycji wystawień tej komedii, której prapremiera odbyła się we Lwowie w roku 1834, opowiadała w audycji Kalina Zalewska - krytyczka teatralna, współpracowniczka Instytutu Teatralnego i miesięcznika "Teatr".

Posłuchaj

29:10 2023_05_16 21_31_43_PR2_Rozmowy_po_zmroku.mp3 "Zemsta" - najbardziej znany dramat Fredry ("Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski"/Dwójka) 

Cykl "Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski" powstał z okazji 20-lecia Instytutu Teatralnego. Sięgamy w nim do dramatów wskazanych przez Zbigniewa Raszewskiego - patrona instytutu - jako najważniejszych w polskiej literaturze dramatycznej.

Warto przypomnieć, że lista, o której mówimy, powstała w latach 70. XX wieku, a po raz pierwszy została opublikowana już po śmierci Raszewskiego, w 2004 roku, w "Raptularzu", czyli dzienniku tego znakomitego historyka teatru. Sięgamy do genezy tych dramatów, historii ich wystawień na polskich scenach, ale też sprawdzamy, jak one rezonują we współczesnym życiu teatralnym.

***

Tytuł audycji: "Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski"

Prowadziła: Małgorzata Szymankiewicz

Gość: Kalina Zalewska (krytyczka teatralna)

Data emisji: 16.05.2023

Godz. emisji: 21.30

mo/pg