"Z chłopa król" - zapomniany dramat z XVII w. aktualny również współcześnie

- Profesor Raszewski jako historyk teatru widział szeroko, patrzył na teatr jako fenomen socjologiczny. W przypadku tego dramatu chodzi o kwestie społeczne i warunki funkcjonowania artystów, tę problematykę łatwo przerzucić do lat 60. XX wieku, a nawet do dziś. To nośny scenariusz o awansie społecznym, mimo że nie jest obecnie wystawiany - mówił w Dwójce teatrolog Grzegorz Kondrasiuk.

"Z chłopa król" - dramat Piotra Baryki z XVII w. był tematem tego wydania audycji

Foto: Shutterstock

Kilka wieków wstecz

W kolejnej audycji z cyklu "Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski", przygotowanego z okazji jubileuszu 20-lecia działalności Instytutu Teatralnego im. Z. Raszewskiego, tym razem przenieśliśmy się o kilka wieków wstecz. Rozmawialiśmy o komedii Piotra Baryki - "Z chłopa król", opublikowanej po raz pierwszy w 1637 roku. 

Interesujący motyw

O współczesnej nieobecności scenicznej tekstu, ale szerokiej i interesującej obecności samego motywu "z chłopa król" rozmawialiśmy z teatrologiem, krytykiem teatralnym i muzycznym Dominikiem Gacem oraz dr. Grzegorzem Kondrasiukiem - sekretarzem redakcji portalu e-teatr.pl i wykładowcą w Katedrze Współczesnej Literatury i Kultury Polskiej na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.

Teatr jako fenomen socjologiczny

Teatrolog zwrócił uwagę na pozaestetyczny aspekt dramatów scenicznych. - Profesor Raszewski jako historyk teatru widział szeroko, patrzył na teatr jako fenomen socjologiczny. W przypadku tego dramatu chodzi o kwestie społeczne i warunki funkcjonowania artystów, tę problematykę łatwo przerzucić do lat 60. XX wieku, a nawet do dziś. To nośny scenariusz o awansie społecznym, mimo że nie jest obecnie wystawiany - mówił Grzegorz Kondrasiuk.

Posłuchaj

30:14 2023_06_20 21_30_24_PR2_Rozmowy_po_zmroku.mp3 "Z chłopa król" - zapomniany dramat z XVII w. aktualny również współcześnie ("Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski"/Dwójka)

 

Kanon dramaturgiczno-teatralny, a nie literacki

Dodał, że to jeden z nieoczywistych wyborów prof. Raszewskiego. - Wydaje mi się, że jego lista to spis wzorcowych konwencji teatralnych, chodzi zatem raczej o kanon dramaturgiczno-teatralny, a nie literacki. Z innej strony ta komedia to wpisanie polskiej kultury teatralnej w rytm długiego trwania, ten tekst jest na to dowodem, a podobne motywy znajdujemy w wielkich literaturach europejskich - powiedział gość Dwójki.

***

Cykl "Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski" powstał z okazji 20-lecia Instytutu Teatralnego. Sięgamy w nim do dramatów wskazanych przez Zbigniewa Raszewskiego - patrona instytutu - jako najważniejszych w polskiej literaturze dramatycznej.

Warto przypomnieć, że lista, o której mówimy, powstała w latach 70. XX wieku, a po raz pierwszy została opublikowana już po śmierci Raszewskiego, w 2004 roku, w "Raptularzu", czyli dzienniku tego znakomitego historyka teatru. Sięgamy do genezy tych dramatów, historii ich wystawień na polskich scenach, ale też sprawdzamy, jak one rezonują we współczesnym życiu teatralnym.

 ***

Tytuł audycji: "Dramaty polskie. Wybrał Zbigniew Raszewski"

Prowadziła: Katarzyna Hagmajer-Kwiatek

Goście: Dominik Gac (teatrolog, krytyk teatralny i muzyczny), dr Grzegorz Kondrasiuk (sekretarz redakcji portalu e-teatr.pl i wykładowca w Katedrze Współczesnej Literatury i Kultury Polskiej na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie)

Data emisji: 20.06.2023

Godzina emisji: 21.30

pg/mo