Jakie były rzeczywiste losy bohaterów powieści "Kolumbowie. Rocznik 20"?

"Pisałem tę książkę, gnany jakimś pośpiechem, poczuciem niespełnienia, szoku. Wydawało mi się, że nie zdążę, że ktoś czeka. Oni? A może żywi? Byli dla mnie tym samym. Tak samo jak rzeczywiście przeżyte i opisane zaczęło mi się zlewać w jedną rzeczywistość" - tak Roman Bratny opowiadał o powstaniu swojej najsłynniejszej powieści "Kolumbowie. Rocznik 20". Kim jednak były pierwowzory bohaterów książki? Opowiedział nam o nich Emil Marat - autor biografii Krzysztofa Sobieszczańskiego pt. "Sen Kolumba", biografii Romana Bratnego pt. "Rozstrzelany Hamlet", a także współautor razem z Michałem Wójcikiem tomu rozmów ze Stanisławem Likiernikiem pt. "Made in Poland".

Jakie były losy pierwowzorów bohaterów powieści "Kolumbowie. Rocznik 20"?

Foto: Shutterstock/douglasmack

• "Kolumbowie. Rocznik 20" to popularna powieść Romana Bratnego, wydana w 1957 roku.
• Pierwowzorami jej bohaterów byli Krzysztof Sobieszczański i Stanisław Lakiernik.
• Obaj byli żołnierzami walczącymi w powstaniu warszawskim, których znał autor powieści.

Książka została wydana w 1957 roku i od razu zyskała uznanie czytelników. Opowieść o wojennych i powojennych losach grupy warszawskiej młodzieży przeniosła się z książki także do teatru i na ekran telewizyjny. Szczególnie serial Janusza Morgernsterna z 1970 roku, do dziś powtarzany w telewizji, zyskał sympatię wielu odbiorców, którzy z przejęciem oglądali tragiczną historię wojennego pokolenia.

Jednym z bohaterów stworzonych przez Bratnego jest Stanisław Skiernik pseudonim Kolumb. Inspiracją do powstania tej postaci są losy dwóch realnych żołnierzy z Kolegium "A" żoliborskiego Kedywu, uczestników powstania warszawskiego, którzy po wojnie zostali na emigracji we Francji. To Krzysztof Sobieszczański i Stanisław Likiernik.

Prawdziwi "Kolumbowie"

Emil Marat zdradził, że pierwowzorami bohaterów książki Romana Bratnego byli żołnierze, których autor znał. - W pierwszych dwóch tomach pierwowzorem "Kolumba" jest Stanisław Likiernik. Natomiast w trzecim tomie, którego akcja rozgrywa się już po wojnie, w okupowanych Niemczech i nie tylko, pierwowzorem "Kolumba" jest Krzysztof Sobieszczański - wyjaśnił.

- To człowiek, którego Bratny spotkał prawdopodobnie co najmniej dwukrotnie. Raz w willi należącej do Likierników i Bratnych, kiedy to Sobieszczański zjawił się tam razem ze Stanisławem Likiernikiem. Drugi raz spotkał go już pod koniec powstania warszawskiego - opowiedział pisarz.

Fakty z życia powstańców

Emil Marat przyznał, że stopień znajomości pisarza z pierwowzorami jego książkowych bohaterów był różny. - Kiedy Bratny pisał swoją powieść, to postać Krzysztofa Sobieszczańskiego była trochę zmitologizowana. Pisarz nie znał więc wszystkich szczegółów jego życia. Tak naprawdę nikt ich nie zna do dzisiaj - przyznał.

- Stanisława Likiernika Bratny poznał przy kołysce. Był starszy o dwa lata od niego i według rodzinnych podań próbował go wyrzucić z kołyski, kołysząc nią gwałtownie. Można powiedzieć, że tak się panowie poznali. Razem spędzali dzieciństwo w Garwolinie i później w Konstancinie - zdradził autor.

Młodzi i pełni pasji

Gość Polskiego Radia podkreślił, że obaj żołnierze byli ambitnymi, młodymi ludźmi. - Stanisław Likiernik był przed wojną ledwie maturzystą. Zdołał skończyć szkołę i być przed studiami. Potem w czasie okupacji chodził do szkoły chemicznej po to, żeby gdzieś się zaczepić i coś robić - opowiedział.

- Krzysztof Sobieszczański wychowywał się jako półsierota. Jego ojciec także był oficerem i zginął po wojnie z bolszewikami. Krzysztof miał bogatą osobowość, i był łobuzem. Jednak nie był łobuzem prymitywnym, ale oczytanym. Książki stworzyły w jego głowie wizję, że życie to jedna wielka przygoda i należy się tego trzymać - zdradził Emil Marat.

Posłuchaj

28:21 PR2 2024_08_02-19-29-42.mp3 Emil Marat o pierwowzorach bohaterów powieści "Kolumbowie. Rocznik 20" (Strefa literatury/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Strefa literatury

Prowadziła: Dorota Gacek

Gość: Emil Marat

Data emisji: 2.08.2024

Godz. emisji: 19.30

dz/kmp