"Null" i "Kłopotliwe miejsce". Historie o miejscach dotkniętych wojną

Ostatnia aktualizacja: 08.03.2025 12:38
W "Czytelni" Magdalena Mikołajczuk i Piotr Kofta zrecenzowali powieści "Kłopotliwe miejsce" Jonathana Littella oraz "Null" Szczepana Twardocha. Pozycje te dotykają cierpienia i wojny.
Magdalena Mikołajczuk i Piotr Kofta zrecenzują powieści Kłopotliwe miejsce Jonathana Littella oraz Null Szczepana Twardocha
Magdalena Mikołajczuk i Piotr Kofta zrecenzują powieści "Kłopotliwe miejsce" Jonathana Littella oraz "Null" Szczepana TwardochaFoto: materiały promocyjne

Jonathan Littell "Kłopotliwe miejsce"

Od Babiego Jaru do Buczy.

Przenikliwe śledztwo, a zarazem mistrzowska realizacja formy dziennika, jednocześnie opisowego i literackiego.

Ukraina od dawna wypełniona jest „kłopotliwymi miejscami”, zawstydzającymi wszystkich, bez względu na to, po której stronie postsowieckiej polityki pamięci stoją. Nieprzerwana sekwencja zbrodni – zbrodni stalinizmu, nazizmu, nacjonalistów, Rosjan… I ta porażająca świadomość śladów, które nikną – tak szybko, tak łatwo.

Gdy Jonathan Littell wraz z fotografem Antoine’em d’Agatą zaczynali badać ślady, jakie pozostały w krajobrazie Babiego Jaru w Kijowie po masakrze Żydów w 1941 roku, nie sądzili, że rzeczywistość napisze tak brutalny ciąg dalszy. Rosyjska agresja na Ukrainę w 2022 roku zostawiła swoje dziedzictwo barbarii, której synonimem na zawsze będą już Bucza i Irpień.

Littell i d’Agata wznawiają pracę w innej formie i w innym miejscu. Pisarz obserwuje, słucha, zbiera świadectwa, czasem cofając się głęboko w przeszłość, aby zmierzyć się z meandrującą opowieścią i zachodzącymi na siebie obrazami i pytaniami. Fotograf tworzy kod wizualny równie skuteczny w ujawnianiu brutalnej rzeczywistości wojny jak precyzyjny, nawracający, obsesyjny język Littella.

Posłuchaj
29:57 _PR2 (mp3) 2025_03_08-12-01-47.mp3 "Kłopotliwe miejsce" Jonathana Littella oraz "Null" Szczepana Twardocha (Czytelnia/Dwójka)

 

Szczepan Twardoch "Null"

Nadziei nie ma.

Jest błoto, drony i betonowy strop piwnicy, jeśli masz dość szczęścia, i bunkier, który nazywasz blindażem, a zwykle jest marną jamą w ziemi. O co więc walczysz? Czy wierzysz jeszcze w sens tej walki?

Na pierwszej linii frontu – na "nullu" – w odciętym rzeką kawałku świata, którego nie można oddać, choć się go nie ocali, Koń i jego towarzysze wypatrują światła, wiedząc, że to, które nadejdzie, będzie raczej rozpalającą niebo eksplozją. Na nullu braterstwo i odwaga nabierają nowego znaczenia, racjonalność ustępuje intuicji, przesądom i wierze. Są ochotnicy i są mobiki, którzy nie chcą walczyć, jest miłość krótka jak życie na froncie i bywa też internet ze starlinka.

Koń to rozumie, chociaż żołnierzem jest od niedawna. Wszystko, w co dotąd wierzył i co kochał, umarło, zostawił więc za sobą zgliszcza dawnego życia w Polsce i wyjechał walczyć i szukać odkupienia – a może śmierci? Obumarły w środku poznaje Zuję, pierwszą, która nosi to imię. Zuja wyzwala w nim to, co uważał za dawno martwe. Przeszłość, o której Koń nie mówi i nie chce myśleć, ciągle powraca.

Jest też pies, którego nie uzdrowił mag z Tadżykistanu.

[Powyższe opisy pochodzą od wydawców]

***

Na audycję Czytelnia w sobotę (8.03) w godz. 12.00-12.30 zaprasza Małgorzata Szymankiewicz.

dz/am

Czytaj także

Michaił Bułhakow. "Nie dano mu rozwinąć skrzydeł"

Ostatnia aktualizacja: 10.03.2025 05:48
Sławę przyniosła mu powieść "Mistrz i Małgorzata". Bułhakow nie doczekał jednak uznania. – Nie dostał tego, co dla prawdziwego artysty jest bardzo ważne: odpowiedniej, stosownej porcji pochwał – mówił o nim krytyk literacki Jan Gondowicz.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Polskie Radio Dzieciom na Poznańskich Targach Książki!

Ostatnia aktualizacja: 08.03.2025 09:01
Trwają największe targi książki w Polsce. Kolejna edycja Poznańskich Targów Książki ruszyła 7 marca, na Międzynarodowych Targach Poznańskich. Ogromna przestrzeń ponad 30 000 m2 została wypełniona ofertą najlepszych oficyn wydawniczych. Na 13 scenach zaplanowano ponad 200 punktów programu, a swoją obecność zapowiedziało ponad 500 pisarzy i pisarek. Polskie Radio Dzieciom objęło patronatem medialnym to wydarzenie. Ekipa radiowa jest na miejscu od piątku do niedzieli. W sobotę nadaliśmy audycję specjalną ze studia plenerowego!
rozwiń zwiń