Stanisław Piętak - ostatni wielki chłopski poeta

Jarosław Iwaszkiewicz określił go mianem "owczarza" i "chłopskiego egzystencjalisty". Piętak inspirował się zarówno wsią, jak i dokonaniami międzywojennej awangardy. W rocznicę urodzin tego poety i prozaika przypominamy audycję z udziałem prof. Anny Nasiłowskiej.

Stanisław Piętak

Foto: PAP

Stanisław Piętak urodził się 3 sierpnia w 1909 roku w Wielowsi pod Tarnobrzegiem, w biednej chłopskiej rodzinie. Jako dziecko dużo chorował, przeszedł między innymi zapalenie opon mózgowych. Wyłączony z prac gospodarskich dużo czytał. Mimo trudnej sytuacji ekonomicznej jego rodziny udało mu się zdać maturę i dostać na Uniwersytet Jagielloński.

Debiutował jako prozaik w 1930 roku. Związał się z grupą poetów skupionych wokół Józefa Czechowicza. Pisał poezję awangardową, której dawał prymat nad swoimi dokonaniami prozatorskimi. Sławę zyskał jednak nie dzięki tomikom, a powieści. W 1938 r. wydał na poły autobiograficzną prozę "Młodość Jasia Kunefała", która została wyróżniona Nagrodą Młodych Polskiej Akademii Literatury.

- Na ten cykl składają się aż cztery powieści - opowiadała Anna Nasiłowska. Wszystkie mocno biograficzne. - Widać, że ta młodość Jasia Kunefała jest młodością artysty przewrażliwionego, z którym rodzina ma pewien kłopot, bo choruje, jest niezdolny do pracy. Jednocześnie wszyscy odnoszą się do niego delikatnie, widzą, że jest marzycielem.

Estetycznie powieść Piętaka nie ma w sobie nic z brutalnego chłopskiego realizmu. Jest utworem niezwykle lirycznym. Z drugiej strony można się z niej wiele dowiedzieć o nastrojach panujących na wsi podczas II wojny światowej. Tragiczne przeżycia z tego okresu mogły przyczynić się do samobójczej śmierci poety w 1964 roku.

Więcej na temat życia i dorobku Stanisława Piętaka - w nagraniu audycji, którą przygotował Witold Malesa.

Stanisław Piętak, fot. Wikipedia/domena publiczna

bch/mc