Zainteresowanie humanistów zwierzętami nie jest przypadkowe i wynika z kluczowego pytania, jakie ludzie stawiają sobie od czasów Arystotelesa – czym człowiek różni się od zwierzęcia. Problemem relacji człowiek–zwierzęta (dziś częściej: człowiek–inne zwierzęta), a także prawami zwierząt oraz możliwością poznania ich umysłów zajmują się filozofowie, etycy, socjolodzy, antropolodzy, historycy, literaturo- i kulturoznawcy. Współczesne badania relacji ludzi i zwierząt wykraczają więc daleko poza nauki przyrodnicze, przy czym wielu badaczy już dawno zrezygnowało z podejścia antropocentrycznego.
- Zmianę naszego stosunku do czworonogów dobrze widać na poziomie języka - zwrócił uwagę Michał Piotr Pręgowski, socjolog i współautor książki "Pies też człowiek?". - Coraz rzadziej słyszy się o tresowaniu zwierząt, a coraz częściej o ich szkoleniu. Coraz mniej jest wśród nas "właścicieli", a coraz więcej "opiekunów". Pierwsze słowo sugeruje przede wszystkim pewne roszczenie, drugie sygnalizuje obowiązek - wytłumaczył.
W sferze naukowej te same przemiany kulturowe owocują rosnącą, również w Polsce, popularnością antrozoologii (animal studies). Ta interdyscyplinarna dziedzina zajmuje się relacjami ludzi i zwierząt przede wszystkim z perspektywy naszego gatunku i przemian zachodzących w społeczeństwie. - Zwierzęta badane są po prostu jako aktywni uczestnicy, faktyczni aktorzy naszego życia społecznego - doprecyzował Piotr Pręgowski.
W tym właśnie duchu napisana została książka "Pies też człowiek?”. Autorzy pracy pod redakcją Michała Piotra Pręgowskiego i Justyny Włodarczyk postawili sobie za cel zbadanie tych relacji we współczesnej Polsce i opisanie, jak zmieniły się one w ciągu dwudziestu pięciu lat istnienia III Rzeczpospolitej. Jaki obraz nas, ludzi, wyłania się z tych badań? Jak traktujemy dziś psy i jakie miejsce zajmują w przestrzeni społecznej? Dlaczego pies stał się "zwierzęciem medialnym”? Czy w gospodarce wolnorynkowej istnieje "pies-konsument”? Dlaczego zwierzę to jest tak ważną częścią naszej kultury? Wreszcie – co powiedziałyby o nas psy, gdyby mogły mówić?
Na te pytania próbowali odpowiedzieć w audycji "O wszystkim z kulturą" Agnieszka Wojtków i Michał Piotr Pręgowski - współautorzy (wraz z Magdaleną Dąbrowską, Agnieszką Orłowską, Justyną Włodarczyk) książki. Audycję poprowadził Piotr Matwiejczuk.
mm/jp
