29:18 Dwójka 2021_03_18 O wszystkim z kulturą.mp3 O polsko-żydowskich stosunkach (O wszystkim z kulturą/Dwójka)
Jak rozmawiać o trudnych sprawach w relacjach polsko-żydowskich i na czym polega odmienność spojrzenia na II wojnę światową? W audycji "O wszystkim z kulturą" rozmawialiśmy z publicystą Jackiem Borkowiczem o różnicach między narracją polską i żydowską na temat wspólnej przeszłości.
79 lat temu do Auschwitz przybył pierwszy masowy transport Żydów
- Jeśli mówimy o historii polsko-żydowskiej, to musimy mówić roztropnie i unikając generalnych kwalifikatorów - podkreślił na początku rozmowy Jacek Borkowicz.
Polacy i Żydzi - wspólne losy
- Zarówno my, jak i oni jesteśmy narodami obciążonymi specyficzną wrażliwością - mówił gość Dwójki. Zauważył także, że na świadomości żydowskiej ciąży akt Zagłady, wymordowanie kilku milionów Żydów, których znacząca część była polskimi obywatelami. - Ta trauma będzie się jeszcze bardzo długo odciskać - mówił. Polacy z kolei aż takich ofiar nie ponieśli, ale polską traumą jest żal do Zachodu, że nam nie pomógł, a wręcz wydał Stalinowi. - To jest w naszej zbiorowej podświadomości i cały czas w jakiś sposób się odzywa - podkreślił.
Prof. Musiał: Zachód wciąż nie wie, że Auschwitz zostało założone przez Niemców dla Polaków
- Różnica jest taka, że paradygmat zdrady jest we współczesnym pokoleniu odsuwany na bok. Co innego jest w przypadku Żydów. Zachód przyjął do wiadomości fakt Zagłady, co więcej uczynił z niej ikonę martyrologii europejskiej w ogóle - dodał. Podkreślił, że to właśnie wywołuje myślenie "im się udało, a nam nie". I to właśnie jest przyczyną różnych konfliktów.
Droga do porozumienia
Zdaniem Jacka Borkowicza droga do przekroczenia konfliktów polsko-żydowskich prowadzi przez przyjęcie postawy obywatelskiej. - Nie Polacy przeciw Żydom, czy Żydzi przeciw Polakom. Pamiętajmy, że większa część Żydów, która poniosła śmierć była obywatelami polskimi - podkreślił.
- Co więcej, część z nich była także Polakami w sensie etnicznym - dodał. W tym momencie nie ma już podziału na "my" i "wy". - Wśród tych, którzy zginęli w Auschwitz jako Żydzi byli też Polacy. My w tym cierpieniu byliśmy pojednani - mówił Jacek Borkowicz.
76. rocznica wyzwolenia obozu śmierci w Auschwitz. Uroczystości tylko online
Czytaj także:
- Czasy mamy takie, że zawęża nam się obszar historii neutralnej, którą można opowiadać ciekawie jako narrację pełną paradoksów. Ludzie nie rozumieją paradoksów ani złożoności i historia w tej chwili służy coraz większej grupie osób do wzajemnego "okładania się". Pozostaje coraz mniej miejsca na roztropną dyskusję - mówił Jacek Borkowicz.
Zauważył także, że we wzajemnych stosunkach ważne są obecne relacje polityczne.
***
Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą
Prowadził: Michał Szułdrzyński
Gość: Jacek Borkowicz (publicysta)
Data emisji: 18.03.2021
Godzina emisji: 17.30
nk
