Oksana Zabużko: pisarz umie nazywać rzeczy po imieniu

Ostatnia aktualizacja: 02.03.2022 18:00
 - W roli komentatora odnalazłam się już w 2014 roku, wojna toczy się od tamtej chwili. Wtedy musiałam odłożyć kolejną powieść, w naszych czasach wojna stała się częścią polityki informacyjnej. Rosja to kraj, w którym nie dba się o obywateli, tylko o własne poczucie władzy nad całym światem. To paranoja wciąż podtrzymywana dla tej toksycznej atmosfery - mówiła na antenie Dwójki Oksana Zabużko, ukraińska pisarka, poetka i eseistka. 
Oksana Zabużko pracuje w Instytucie Filozofii Ukraińskiej Akademii Nauk
Oksana Zabużko pracuje w Instytucie Filozofii Ukraińskiej Akademii NaukFoto: Grzegorz Kozakiewicz / Forum
  • Oksana Zabużko, ukraińska pisarka, poetka i eseistka, od kilku dni w polskich mediach opowiada o tym, co dzieje się na Ukrainie.
  • Jest wnikliwą obserwatorką wydarzeń w ojczyźnie, do której nie może wrócić, ale jako pisarka przygląda się zjawiskom i faktom z pewnego dystansu.

Sztuka musi opisywać świat

Pisarka dzieliła się na antenie swymi przemyśleniami. - Dobro i zło, ciemność i światło istnieją, sztuka musi z tym się zmierzyć, a nie udawać, że to nie istnieje. W ciągu ostatnich 30 lat artystów sprowadzono do niszy, uwierzyliśmy Fukuyamie w jego koniec historii. Wraz z upadkiem komunizmu Zachód wygrał i teraz będzie tylko nieustający karnawał. Umberto Eco podkreślał jeszcze po roku 2000, że karnawał to piękna rzecz, ale wtedy, gdy jest odpoczynkiem po pracy - mówiła Oksana Zabużko.

Rozrywka zastąpiła pracę

Dodała, że zamiast etosu pracy mamy kult rozrywki. - Nawet pisarzy określa się teraz entertainer, ja się tym nie zajmuję, staram się natomiast zrozumieć, po co człowiek żyje na tym świecie, a to niekoniecznie jest zabawne i rozrywkowe. Pisarz nadaje imiona rzeczom, uczuciom, to psychoterapeutyczna funkcja słowa - podkreśliła.  

Polityka to bombardowanie mózgów

Wspominała, że świadomość zbliżającej się wojny towarzyszyła jej od 2012 roku. - Wtedy zaczęłam się udzielać na froncie informacji, obserwować technologię propagandy i jej oddziaływania na ludzi, manipulacji świadomości społecznej. Obecnie sama polityka jest jakimś show, rodzajem jakiegoś teatru. W naszych czasach nie trzeba bombardować miasta, wystarczy zbombardować mózgi i wtedy czołgi mają otwartą drogę. Na Ukrainie to nie zadziałało - zaznaczyła.


Posłuchaj
29:22 2022_03_02 17_30_57_PR2_O_wszystkim_z_kultura.mp3 Oksana Zabużko: pisarz umie nazywać rzeczy po imieniu (O wszystkim z kulturą/Dwójka)

 

Do Polski przyleciała w środę, 23 lutego, by promować zbiór esejów "Planeta Piołun", który tego dnia miał wydawniczą premierę. Dzień później, 24 lutego, obudził ją telefon z Kijowa. Putin napadł na Ukrainę. Zaczęła się wojna, rzeczywistość zmieniła się diametralnie, zmienił się też charakter wizyty pisarki w Polsce.

Dokładnie 24 lutego – w dniu ataku Rosji na Ukrainę – prezentowała w Polsce swoją najnowszą książkę "Planeta Piołun". O nowym świecie, w którym się obudziła tego dnia, powiedziała w Polskim Radiu: "To było zaplanowane dużo wcześniej! Dużo ludzi nad tym pracowało". 

Wniosek wysnuła na podstawie wydarzeń przy wylocie z Boryspola (kijowskiego lotniska). Spostrzegła wówczas wiele nieukraińskojęzycznych osób: Białorusinów i Ormian. Według pisarki na lotnisku panowała nerwowa atmosfera. Wtedy pomyślała: uciekają, pewnie coś wiedzą.

Serwis informacyjny Sekcji Ukraińskiej>>>>>

Urodzona w 1960 roku pisarka pracuje w Instytucie Filozofii Ukraińskiej Akademii Nauk. W 1987 roku obroniła doktorat. Otrzymała stypendium Fundacji Fulbrighta, wykładała w Stanach Zjednoczonych. Jest autorką licznych tomików poetyckich, zbioru opowiadań "Siostro, siostro", a także esejów "Kronika według Fortynbrasa".

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadziła: Małgorzata Szymankiewicz

Gość: Oksana Zabużko (ukraińska pisarka, poetka i eseistka)

Data emisji: 2.03.2022

Godzina emisji: 17.30

mo


Czytaj także

Prof. Ola Hnatiuk: apelujmy o białoruskie pospolite ruszenie

Ostatnia aktualizacja: 28.02.2022 11:55
- Mam ogromne obawy, że do armii rosyjskiej, ponieważ ponosi ogromne straty, dołączy armia białoruska. Naszym zadaniem, jako Polaków, tych, którzy wspierali Białorusinów przez tyle lat w ich walce, jest użyć wszystkich możliwych środków perswazji i propagandy, by zaapelować o niewypuszczanie wojsk - mówiła w "Poranku Dwójki" prof. Ola Hnatiuk, ukrainistka, tłumaczka i pisarka, laureatka Nagrody Polskiego PEN Clubu. Dzięki jej przekładom w Polsce pojawiło się zainteresowanie współczesną literaturą ukraińską.
rozwiń zwiń
Czytaj także

Magda Mikołajczuk o książkach poświęconych Ukrainie

Ostatnia aktualizacja: 01.03.2022 18:15
Magda Mikołajczuk zaprosiła na przegląd książek reportażowych o sytuacji Ukrainy w ostatnich latach. To m.in. "Apartament w hotelu Wojna. Reportaż z Donbasu", a także "Internat".
rozwiń zwiń