"Suwerenność sieciowa chroni państwa przed współczesnymi rozbiorami"

Ostatnia aktualizacja: 15.09.2022 18:00
- Globalizacja przyniosła światu współzależność instytucjonalną, cywilizacyjną, polityczną, militarną i gospodarczą. W Unii Europejskiej państwa dzielą się obowiązkami, oddają jakieś kompetencje, a w zamian mogą działać poprzez międzynarodowe instytucje. Zagrożeniem jest jednak utrata sprawczości państw i to można w jakimś sensie przyrównać do współczesnego rozbioru - mówił na antenie Dwójki Grzegorz Lewicki, ekspert ds. nowych technologii, filozof i publicysta.
Grafik nieznany, Daniel Nicolaus Chodowiecki - rysownik, Alegoria rozbioru Polski (Circoncision  Stanislaus  Obrzezanie Stanisława), ok. 1795, Muzeum Narodowe w Warszawie
Grafik nieznany, Daniel Nicolaus Chodowiecki - rysownik, Alegoria rozbioru Polski (Circoncision á Stanislaus / Obrzezanie Stanisława), ok. 1795, Muzeum Narodowe w WarszawieFoto: Domena publiczna/CC0

17 września przypada 83. rocznica agresji ZSRR na Polskę, która wówczas - w 1939 roku - od ponad dwóch tygodni walczyła również z niemieckim okupantem. Dzień później - 18 września - mija 250 lat od I rozbioru Polski.

Czy istnieją analogie między tymi dwoma okresami naszej historii? Czy o podobnych zagrożeniach dla polskiej państwowości możemy mówić także w dzisiejszych czasach? W jaki sposób im przeciwdziałać? O tym rozmawialiśmy z Grzegorzem Lewickim - ekspertem ds. nowych technologii, filozofem i publicystą.

Suwerenność sieciowa

Gość Dwójki podkreślił, że obecnie zmienia się pojęcie suwerenności. - Z klasycznego jej rozumienia przechodzi ona w suwerenność sieciową. Sieci społeczne są jednak asymetryczne, prowadzą czasami wręcz do zwiększenia nierówności - mówił.

Wielka szansa dla Polski

Dodał, że Polska powinna wykorzystać dziejową wręcz przewagę nad innymi państwami. - Jesteśmy centrum pomocy militarnej i humanitarnej dla Ukrainy. Bez lotniska w Rzeszowie i naszego zaangażowania ta wojna wyglądałaby zupełnie inaczej. Poza tym mieliśmy rację co do natury Rosji, teraz cały świat to widzi. Nasz kraj przyjął milion migrantów, nie budując dla nich obozów dla uchodźców. To nowe otwarcie geopolityczne i wielka szansa dla Polski - zaznaczył Grzegorz Lewicki.

Posłuchaj
26:54 2022_09_15 17_32_19_Dwojka_O_wszystkim_z_kultura.mp3 Grzegorz Lewicki o współczesnych zagrożeniach dla suwerenności państw (O wszystkim z kulturą/Dwójka)

 

Niezgoda rujnuje

Mówił także o popularnym powiedzeniu "od Sasa do Lasa". - Kojarzy się ono słusznie z pewnym rozedrganiem i chaosem. Ta fraza była używana w odniesieniu do Polski przed rozbiorami, kiedy lobby francuskie chciało, aby królem został Stanisław Leszczyński, a Sasowie popierali Augusta II Mocnego. Władza króla polskiego słabła w porównaniu z monarchiami absolutnymi, szlachta ciągle działała przeciw królowi. Ostatnie sejmy przed rozbiorami skończyły się tym, że nie uchwalono żadnej ustawy - podkreślił Grzegorz Lewicki.

***

Do I rozbioru...

Po zajęciu przez Prusy i Austrię fragmentów ziem polskich ogarniętych partyzantką barską caryca Katarzyna II podjęła ostateczną decyzję o rozbiorze Rzeczypospolitej z udziałem dwóch pozostałych mocarstw Europy Środkowej. 5 sierpnia 1772 w Petersburgu podpisano traktat rozbiorowy. Na jego mocy Rzeczpospolita utraciła łącznie 211 tys. km kwadratowych powierzchni i około 4,6 mln mieszkańców.

19 kwietnia 1773 na żądanie zaborców powołano w Warszawie Sejm Rozbiorowy, aby zatwierdzić cesję ziem zabranych krajowi. 18 września 1772 r. Rosja, Austria i Prusy notyfikowały Rzeczypospolitej fakt rozbioru, żądając zwołania sejmu dla przeprowadzenia cesji.

Trwał on prawie dwa lata i zakończył się 11 kwietnia 1775 uchwaleniem szeregu decyzji, istotnych dla dalszych losów państwowości polskiej.

...do IV rozbioru

17 września 1939 roku, zgodnie z wcześniejszymi niemiecko-rosyjskimi układami sojuszniczymi, do Polski wtargnęli Sowieci. Zaskoczona polska armia była wówczas zaangażowana w działania związane z obroną przed Niemcami.

17 września 1939. Zdradziecki atak Stalina na Polskę - zobacz serwis specjalny >>>

Konsekwencją sojuszu Hitlera i Stalina był podział ziem osamotnionej w walce Polski, często nazywany IV rozbiorem.

***

Tytuł audycji: O wszystkim z kulturą

Prowadził: Michał Szułdrzyński

Gość: Grzegorz Lewicki (ekspert ds. nowych technologii, filozof i publicysta)

Data emisji: 15.09.2022

Godzina emisji: 17.30

mo

Czytaj także

"Psychologiczne obezwładnienie ludności polskiej". Prof. Kornat o sowietyzacji

Ostatnia aktualizacja: 23.10.2021 16:05
- Chodziło o psychologiczne obezwładnienie ludności polskiej, by powiedzieć im, że są w mniejszości na tych ziemiach - mówił w Polskim Radiu 24 historyk prof. Marek Kornat. 22 października 1939 roku na terenach polskich, zagarniętych przez Związek Sowiecki na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow przeprowadzono "wybory" do Zgromadzenia Ludowego Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy.
rozwiń zwiń
Czytaj także

"Pakt zbrodniarzy". Wyjątkowa wystawa IPN

Ostatnia aktualizacja: 22.08.2022 14:45
W związku z przypadającą 23 sierpnia 83. rocznicą podpisania paktu Ribbentrop-Mołotow IPN przygotował szereg okolicznościowych wydarzeń. Jednym z nich jest organizowana w Warszawie przy Krakowskim Przedmieściu wystawa plenerowa. 
rozwiń zwiń