DCz #645. Halina Czerny-Stefańska w 100. rocznicę urodzin. "To nie była pianistka od fajerwerków"

Tym razem Przemysław Psikuta i jego gość Marcin Zgliński prezentowali nagrania jednej z najsłynniejszych polskich pianistek w historii - Haliny Czerny-Stefańskiej. - Jan Popis jeden ze swoich esejów poświęconych Czerny-Stefańskiej nazwał "Majestat i charakter Polski". Coś w tym jest - mówił prowadzący audycję.

Halina Czerny-Stefańska

Foto: NAC/domena publiczna

Muzyczna korzenie

Halina Czerny-Stefańska (1922-2001) - przyszła na świat w rodzinie muzyków. Jej ojciec, Stanisław Schwarzenberg-Czerny był pianistą i pedagogiem. To pod jego okiem rozpoczęła naukę gry na fortepianie. Po tym, jak jury Konkursu Młodych Talentów w Warszawie przyznało jej nagrodę Alfreda Cortota w postaci stypendium na naukę pod kierunkiem sławnego pianisty francuskiego, wyjechała do Paryża.

Sukces na Konkursie Chopinowskim

Gdy wróciła do Polski, jej pedagogiem został profesor Konserwatorium Warszawskiego Józef Turczyński. Po wojnie kontynuowała studia pianistyczne w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej u prof. Zbigniewa Drzewieckiego (lata okupacji niemieckiej pianistka spędziła w Krakowie, gdzie występowała na prywatnych i konspiracyjnych koncertach m.in. z ojcem, a także z mężem - Ludwikiem Stefańskim).

W 1949 roku na IV Konkursie Chopinowskim w Warszawie zdobyła I nagrodę - ex aequo z Bellą Dawidowicz - oraz nagrodę Polskiego Radia za najlepsze wykonanie mazurków Chopina. Przyznanie jej nagrody ex aequo, jak się okazało po latach, miało charakter polityczny. Czerny-Stefańska została przez jurorów oceniona wyżej niż Rosjanka.

Majestatyczny styl

Marcin Zgliński zauważył, że mimo iż Czerny-Stefańska stała się bohaterką audycji w sylwestrowe popołudnie, jej osobowość muzyczna nie kojarzy się karnawałowo czy sylwestrowo.

- To raczej jest styl bardziej dystyngowany i klasyczny. Mamy przed sobą noc sylwestrową, podczas której niestety będą zapewne odpalane fajerwerki, może to nie była pianistka od fajerwerków, ale miała wiele innych zalet, za które zresztą ją słusznie wielokrotnie ją nagradzano - powiedział.

Ze swoim gościem zgodził się prowadzący audycję Przemysław Psikuta: - O Halinie Czerny-Stefańskiej napisano w naszym kraju mnóstwo różnych rzeczy. Dziś jest okazja żeby to wszystko po latach sobie przypomnieć. Jan Popis na przykład jeden ze swoich esejów poświęconych Czerny-Stefańskiej nazwał "Majestat i charakter Polski". Coś w tym jest - stwierdził.

Światowa kariera

Halina Czerny-Stefańska koncertowała na wszystkich kontynentach. Grała w najsłynniejszych salach koncertowych świata, była solistką wspaniałych orkiestr i wielkich dyrygentów. W latach 70. rozpoczęła pracę pedagogiczną. Prowadziła kursy mistrzowskie dla pianistów. Była wielokrotnie zapraszana do jury międzynarodowych konkursów pianistycznych.

(wykorzystano materiały ze strony Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina)

Posłuchaj

119:15 2022_12_31 13_00_16_PR2_Duza_czarna.mp3 Halina Czerny-Stefańska w 100. rocznicę urodzin (Duża czarna/Dwójka)

 

***

Tytuł audycji: Duża czarna

Prowadził: Przemysław Psikuta

Gość: Marcin Zgliński

Data emisji: 31.12.2022

Godzina emisji: 13.00

mo/kor