Grudzień '70. "Hańba na wieki"

Ostatnia aktualizacja: 18.12.2020 12:45
- Prosimy, ażeby Organizacja Narodów Zjednoczonych zażądała od władz polskich dokładnych danych: ile zamordowano ludzi w wymienionych miastach i oddania trupów rodzinom, gdyż wszystkich wywieziono w nieznanym kierunku - taki apel, wydany przez robotników stoczni "Komuny Paryskiej" zabrzmiał na falach Radia Wolna Europa w grudniu 1970 roku.
Wydarzenia grudniowe 1970 roku na Wybrzeżu
Wydarzenia grudniowe 1970 roku na WybrzeżuFoto: PAP/Adam Warżawa

Ogłoszona w grudniu 1970 roku informacja o "regulacji cen", która w praktyce oznaczała zapowiedź podwyżki cen wielu artykułów spożywczych, wywołała falę strajków. Według oficjalnych danych w wyniku zbrojnej pacyfikacji protestów śmierć poniosło 45 osób, a 1165 zostało rannych.

Grudzień 70 PAP.png
Serwis specjalny: Grudzień '70

Posłuchaj
15:01 2020_12_14 12_45_46_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Grudzień 1970: komunikat PAP dotyczący regulacji cen (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

 

14:55 [ PR2]PR2 (mp3) 15 grudzień 2020 12_45_24_zapiski15.12.mp3 Grudzień 1970: kolejny dzień strajków w Gdańsku (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

14:43 2020_12_16 12_47_30_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Grudzień 1970: dramatyczne wydarzenia na Wybrzeżu (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

14:43 2020_12_17 12_45_42_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Grudzień 1970: głos rodzin ofiar (Zapiski ze współczesności/Dwójka)

15:00 2020_12_18 12_45_17_PR2_Zapiski_ze_wspolczesnosci.mp3 Grudzień 70: polityczny kontekst (Zapiski ze współczesności/Dwójka)    

W cyklu audycji opartych na radiowych archiwach, przypominaliśmy Grudzień 70 odwołując się do nagrań i relacji, które zbierali dziennikarze walczący o prawdę i pamięć. Wspomnieć tu należy: Danutę Drzewińską, Konrada Tatarowskiego i Alinę Grabowską z RWE, Milę Szczęsną, Jerzego Farnera, Bogusława Czajkowskiego z PR oraz Zbigniewa Kosiorowskiego z Rozgłośni Szczecińskiej.

Czytaj też:

Sięgnęliśmy też​ po archiwalne komunikaty z Rozgłośni Gdańskiej, nagrania SB, oficjalne wypowiedzi rządzących i propagandowe komentarze. Szczególnie ciekawym dokumentem jest nagranie z konferencji prasowej z uczestnikami wydarzeń i rodzinami ofiar, która miała miejsce w grudniu 1980 roku, po uroczystym odsłonięciu Pomnika Poległych Stoczniowców 1970.

W roku 1970 rodziny ofiar zgłaszające się po akty zgonu swoich bliskich, żądały od urzędników adnotacji o zastrzeleniu lub tragicznej śmierci. Nakłaniano ich wówczas do zaakceptowania innego wpisu. - Spotkałem się z takim czymś w Zarządzie Miejskim w Gdyni, z siostrą szukałem syna przez 14 dni. Syn dostał rykoszetem w ucieczce razem z kolegą, którego ojciec też tu jest - mówił na konferencji prasowej 17 grudnia 1980 roku, ojciec zamordowanego chłopca. - Tam była pozycja "powód zgonu", mam to w metryce, ostatecznie jednak sprawa została załatwiona na moją korzyść.

Audycje Radia Wolna Europa w Dwójce >>>>

Ze względu na kordony milicji okalające cmentarze na Wybrzeżu rodziny ofiar grzebały swoich bliskich nocą. - Syna nie chcieli wydać, bo był postrzelony w głowę, miał 17 lat - opowiadała jedna z matek.

- Nie ma Polaka, który nie patrzyłby na to wszystko z uczuciem przygnębienia, głębokiego niepokoju, nawet z rozpaczą. Może najmocniej my właśnie - Polacy na obczyźnie przeżywamy tragiczne wieści, jakie co chwila napływają zna Wisły, Odry i Bałtyku (...) zdajemy sobie dobrze sprawę, że goryczy, rozpaczy i gniewu jest w kraju ponad miarę - mówił Jan Nowak-Jeziorański w Radiu Wolna Europa 19 grudnia 1970 roku.

***

Tytuł audycji: Zapiski ze współczesności

Przygotowała: Aleksandra Łapkiewicz

Data emisji: 14-18.12.2020

Godzina emisji: 12.45


Czytaj także

Dwudziestu siedmiu "Janków Wiśniewskich"

Ostatnia aktualizacja: 14.12.2015 20:00
- Życiorys każdej z tych osób to opowieść równie poruszająca co scenariusz filmu "Czarny czwartek" - opowiadał historyk Piotr Brzeziński o bohaterach książki "Pogrzebani nocą. Ofiary Grudnia '70 na Wybrzeżu Gdańskim. Wspomnienia, dokumenty".
rozwiń zwiń
Czytaj także

Wystawa "Gdzie jesteś? Rdz 3,9". 80 lat temu zamknięto getto warszawskie

Ostatnia aktualizacja: 16.11.2020 21:30
16 listopada 1940 teren getta warszawskiego, oddzielony już od innych części miasta ceglanym murem, został oficjalnie zamknięty. Getto dla Żydów w okupowanej przez Niemców stolicy przedwojennej Polski zostało utworzone półtora miesiąca wcześniej, 2 października.
rozwiń zwiń