Raja Shehadeh: Żydzi i Palestyńczycy na zdjęciach są nierozróżnialni

- Mój przyjaciel chodził po ulicach Jerozolimy Wschodniej i Zachodniej i robił ludziom zdjęcia z ukrycia. Gdy zmieszał fotografie, nie dało się odróżnić, w której części miasta były robione - mówił w Dwójce Raja Shehadeh palestyński pisarz, gość tegorocznego Festiwalu Conrada w Krakowie.

Raja Shehadeh

Foto: Guillem Lopez/UPPA/PAP/Photoshot

Raja Shehadeh to zdaniem Artura Domosławskiego pierwszy palestyński pisarz, którego głos przebił się w Polsce i wpłynął na zmianę myślenia o sytuacji Palestyńczyków, kojarzonych w naszym kraju najczęściej z zamachami terrorystycznymi. - Zmienił się trochę klimat polityczny, dzięki czemu narracja Rai jest u nas łatwiej przyjmowana niż kiedyś - wyjaśniał Domosławski w audycji "Spotkania po zmroku". - Niemniej siła jego książek wynika przede wszystkim z piękna języka. To proza człowieka zanurzonego całkowicie w rzeczywistości palestyńskiej - podkreślał rozmówca Aldony Łaniewskiej-Wołłk.

>>>Dwójka na Conrad Festival 2014<<<

Sam Raja od wielu lat poza pisarstwem, jako prawnik, zaangażowany jest w obronę praw człowieka w Palestynie. Dąży też do zbudowania dialogu między Palestyńczykami i Żydami. - Problem polega na tym, że Izrael nie stworzył żadnej polityki, by działać na rzecz pokoju. To kraj ludzi naprawę oświeconych, ale jeśli chcą myśleć o swojej przyszłości, to powinni dążyć do zintegrowania się z regionem - mówił Raja Shehadeh. Przykładowo w tej części świata, w której znajduje się Izrael, mówi się głównie po arabsku. Wydaje mi się całkiem naturalne, by nauka języka arabskiego była obowiązkowa w szkołach izraelskich. Tymczasem ci, którzy się go uczą, robią to najczęściej dlatego, że chcą później służyć w wywiadzie - zauważał.

Zapytany o to, czy jego książki mogą wpłynąć na zmianę sytuacji w relacjach pomiędzy Żydami i Palestyńczykami, odpowiadał, że jest to możliwe, ale proces ten jest długotrwały. - Uważam, że książki są w stanie zmienić czytelnika. Wchodzi on w świat prozy, identyfikuje się z tym, co zostało opisane, w ten sposób, że wyobraźnia zawarta w książce staje się jego wyobraźnią. Wielu czytelników moich książek mówiło, że dopiero po ich przeczytaniu zrozumiało to, co wcześniej im umykało w kontekście konfliktu izraelsko palestyńskiego...

Więcej na temat - w nagraniu audycji "Spotkania po zmroku" z Rają Shehadehem oraz Arturem Domosławskim. Audycję przygotowała Aldona Łaniewska-Wołłk.

***

Raja Shehadeh (ur. w 1951 r.) jest założycielem organizacji praw człowieka Al-Hak, synem wybitnego prawnika i działacza niepodległościowego. Jedną z jego najgłośniejszych książek są "Palestyńskie wędrówki" – sześć wstrząsających reportaży o historii politycznych rozczarowań i nadziei dla Palestyny, opartych na tradycyjnej dla palestyńskiej kultury koncepcji wędrówki, "sarha"; dzieło to mówi także o znikaniu biblijnego krajobrazu. Za tę publikację twórca otrzymał w 2008 roku The Orwell Prize, prestiżową nagrodę przyznawaną autorom książek o tematyce politycznej.

Z kolei w "Obcych w domu" pisarz opowiada nie tylko o palestyńskich aspiracjach narodowych, ale i fascynującej relacji między ojcem i synem. Jego twórczość określa się jako "odrębną i imponującą" ("The Economist").

mc/bch