Organizatorzy Wielkanocnego Festiwalu Ludwiga van Beethovena przygotowali niezwykłą atrakcję związaną z 200. rocznicą urodzin Giuseppe Verdiego. 25 marca w Filharmonii Narodowej w cyklu "Nieznane opery" zaprezentowana została pierwsza wersja opery "Simon Boccanegra". - Wersja ta powstała w roku 1857 i dziś jest zapomniana - opowiadała Beacie Stylińskiej dyrektor festiwalu, Elżbieta Penderecka. - Wykonano ją kilkanaście lat temu w Londynie i właściwie to wszystko - dodawała.
Elżbieta Penderecka o Festiwalu Ludwiga van Beethovena – posłuchaj rozmowy
Łukasz Borowicz natomiast, który poprowadził 25 marca w Filharmonii Narodowej Polską Orkiestrę Radiową, zwracał uwagę, że Verdi w ostatecznej wersji "Simona Boccanegry" dopisał niektóre sceny chóralne, ale też niektóre, często piękne, fragmenty usunął. - Dla znawców muzyki Verdiego istnienie dwóch wersji tej opery, jest okazją do jeszcze większego korzystania z bogactwa jego inwencji i pomysłów - zachęcał.
"Simon Boccanegra" w dziewiczej wersji po raz pierwszy w Polsce - posłuchaj rozmowy z Łukaszem Borowiczem
Dyrekcja Teatro La Fenice dwukrotnie już prosiła Verdiego o nową operę, ale kompozytor za każdym razem odmawiał. Wiosną 1856 roku wreszcie uległ. Zamiast jednak od razu wziąć się do roboty, cały maj spędził na przekształcaniu wcześniejszej opery, "Stiffelio". Dopiero w sierpniu tegoż roku, będąc w Paryżu, wysłał libreciście adaptację – prozą! – sztuki Antonia Garcii Giutierreza "Simon Boccanegra". Żądał, by libretto też zostało napisane prozą, ale jego życzenie natrafiło na sprzeciw kierownictwa Teatro La Fenice, jak również cenzury.
Piave ukończył tekst (rymowany) w październiku; w tym czasie Verdi nawiązał współpracę z innym poetą, Giuseppe Montanellim. Ten wprowadził do tekstu poprawki, które kompozytor narzucił Piavemu.
Prapremiera dzieła odbyła się 12 marca 1857 roku. "Simon Boccanegra" poniósł klęskę, co zrazu załamało Verdiego. Kompozytor wkrótce jednak powrócił do partytury i gruntownie ją przerobił. Rezultat jego pracy usłyszano i – przyjęto bardziej życzliwie niż wersję poprzednią z tego samego roku – w Reggio Emilia. W rok później dzieło pojawiło się w Rzymie i w Neapolu. Jednak w 1859 spektakl spotkała ponownie krytyka, a niebawem sytuacja powtórzyła się w mediolańskiej La Scali i we Florencji, kładąc kres pierwotnej karierze pierwszej wersji "Simona Boccanegry". W latach 1880-1881 powstała wersja druga z tekstem wybitnego polsko-włoskiego poety, Arrigo Boit. To właśnie ten "Simon…" odwiedza dzisiaj sceny i estrady, a o poprzednim świat chyba zupełnie zapomniał...
***
Rzecz dzieje się w Wenecji, tuż przed wyborem nowego doży. Paolo Albiani, złotnik, zajadły przeciwnik patrycjuszy, nakłania Pietra, przywódcę stronnictwa ludowego, by namawiał ludzi do oddania głosów na korsarza, Simona Boccanegrę. Simon nie chce pretendować do tej funkcji, ulega jedynie z miłości do Marii, córki bogatego patrycjusza Jacopo Fiesco, który, nie chcąc dopuścić do małżeństwa Marii z plebejuszem, więzi ją w pałacu.
Drzwi pałacu otwierają się i wychodzi stamtąd załamany Fiesco; starzec przeklina uwodziciela swej córki, która właśnie oddała ducha. Simon błaga go o przebaczenie, ten jednak stawia warunek – niech korsarz wyda mu zrodzoną ze związku z Marią córeczkę. Simon nie wie, jej gdzie szukać, zniknęła bowiem bez śladu z domku, w którym ją, pod opieką starej piastunki, pozostawił.
Korsarz pragnie jednak ujrzeć swoją ukochaną - wpada więc do pałacu, a sędziwy patrycjusz, który nie dał wiary jego opowieści, podąża za nim jak cień. Na widok martwego ciała Marii Simon wybiega jak oszalały. Ledwie słyszy wiwaty ludu, który właśnie obwołał go dożą…
***
Simon Boccanegra
Opera w 3 aktach z prologiem (wykonanie koncertowe)
wersja pierwotna
17. Wielkanocny Festiwal Ludwiga van Beethovena
Koncert w 200. rocznicę urodzin Giuseppe Verdiego.
Koncert pod Honorowym Patronatem Ambasadora Stanów Zjednoczonych Ameryki
Filharmonia Narodowa w Warszawie, 25 marca 2013 roku
Wykonawcy:
Stephen Powell (Simon Boccanegra) – baryton
Amanda Hall (Maria Boccanegra) – sopran
Nikolay Didenko (Jacopo Fiesco) – bas
Eric Barry (Gabriele Adorno) – tenor
Andrew Craig Brown (Paolo Albiani) – baryton
Alexander Hahn (Pietro) – bas
Łukasz Borowicz – dyrygent
Henryk Wojnarowski – przygotowanie chóru
Chór Filharmonii Narodowej
Polska Orkiestra Radiowa
Wykonanie opery realizowane jest we współpracy z Voice and Opera Department Yale School of Music i dyrektorem artystycznym Katedry, Profesor Doris Yarick-Cross.
***
Audycję prowadzi Aleksander Laskowski.
6 kwietnia (sobota), godz. 19.00
