Stan wojenny. Głos opowieści rodzinnych

- Ludzie powierzali mi czasem historie bardzo prywatne, intymne. Widać, że nie opowiedzieliśmy sobie jeszcze tamtego czasu - w "Poranku Dwójki" spotkaliśmy się z Igorem Rakowskim-Kłosem, który w książce "Dzień przed. Czym żyliśmy 12 grudnia 1981" opisuje kulisy życia Polaków, w czasie gdy stan wojenny zbliżał się do ich codzienności. 

Stan wojenny zapisany jest w opowieściach rodzinnych wszystkich Polaków

Foto: NAC

• Polacy pamięć o grudniu '81 przechowują w rodzinnych wspomnieniach.
• Historia zapisana w podręcznikach nie opisuje życia codziennego w czasie stanu wojennego.
• Młodzież może czerpać wiedzę o przeszłości z doświadczeń rodziców i dziadków. 

Autor publikacji stanu wojennego pamiętać nie może, nie było go jeszcze na świecie. Jednak pamięć rodzinna przechowała żywe wspomnienia grudniowych dni sprzed 40 laty. Jego mieszkający w Gdańsku ojciec kończył wówczas 21 lat.

- W rodzinnych wspomnieniach pozostało, że 12 grudnia tata wrócił wieczorem z miasta i płakał - opowiadał nasz gość. - W jakiś sposób już widział coraz gęstszą atmosferę i gromadzenie się sił wojskowych. Być może przeczuł, że kulminacja karnawału Solidarności już się zbliża i wolności obywatelskie, które Solidarność wywalczyła, zostaną zawieszone.

Igor Rakowski-Kłos podjął refleksję nad codziennością dni poprzedzających wprowadzenie stanu wojennego, niekoniecznie osób zaangażowanych politycznie. - Cała warstwa życia, która wypełnia codzienność, w podręcznikach historii nie jest pokazana, a historia dzieje się codziennie, każdego dnia i każdemu - podkreślił.

Zdaniem historyka fakt, że w grudniu '81 nie było go na świecie, jest - z punktu widzenia badań - zaletą. - Nie miałem własnej tezy - zaznaczył. - Chciałem znaleźć jak najwięcej osób, które by miały jak najróżniejsze doświadczenia i patrzyły na tamtą rzeczywistość z jak największej liczby perspektyw.

Czytaj także:

• "Brak suwerenności zapisany był w genotypie komunizmu". Historyk o stanie wojennym
• Stan wojenny. Terenowe Grupy Operacyjne – koń trojański Jaruzelskiego

- To obraz życia codziennego, w którym wiele osób może się przejrzeć, a młodsze osoby mogą zobaczyć przeszłość w innych barwach, nie martyrologicznych, utartych, ważnych, zobaczyć, czym żyli ich rodzice i dziadkowie - mówił Igor Rakowski-Kłos. - Rodzinne opowieści wciąż nie wybrzmiały - zauważył.

Posłuchaj

14:52 Poranek Dwójki 13 grudzień 2021 09_33_31.mp3 Igor Rakowski-Kłos o życiu powszednim w przeddzień wprowadzenia stanu wojennego (Poranek Dwójki)

 

Stan wojenny: serwis specjalny Polskiego Radia >>>

***

Tytuł audycji: Poranek Dwójki

Prowadził: Paweł Siwek

Gość: Igor Rakowski-Kłos (historyk)

Data emisji: 13.12.2021

Godzina emisji: 9.30