Joszko Broda opowiada o projekcie „Poczuj – od dźwięku do emocji”.
Poczuj
Instytut Transmisji Kulturowej to fundacja, którą założyli Joszko Broda z żoną Deborą. Ostatnio przygotowała projekt „Poczuj – od dźwięku do emocji”. W nazwie wykorzystana jest dwuznaczność słowa „czuć”. W gwarze Beskidu Śląskiego „czuć” znaczy tyle co „słuchać”, tłumaczy nasz rozmówca – Joszko Broda. Ale tytułowe czucie nawiązuje także do emocji. Dlaczego?
W swoim projekcie Broda skupił się na międzypokoleniowym przekazie kulturowym
- Kulturę przekazuje się przez emocje. Tak zwana kultura ludowa jest silna, kiedy jest przekazywana przez emocje. Jeśli to przekaz rodzinny: rodzice-dzieci, dziadkowie-wnuki, kultura zawiera tę najbardziej dla niej korzystną siłę. Zawiera w sobie wszystkie kody kulturowe, a pokolenie, które je odbiera, łapie więź z poprzednimi pokoleniami – podkreśla Joszko Broda. – Są takie badanie, wskazujące, że w wielu kulturach na świecie, gdy mama chce ukoić dziecko, nuci mu melodię, którą słyszała w dzieciństwie od swojej mamy. Kiedy ten proces jest naturalny – dajemy to, co sami otrzymaliśmy… Od tego wyszliśmy w projekcie „Poczuj – od dźwięku do emocji”, ale używając do tego instrumentów.
Według Joszka Brody każdy instrument tradycyjny ma swoje role i przeznaczenie. Nasz rozmówca przypomina sobie, jak jego ojciec – Józef Broda – buduje instrumenty pod konkretne pieśni.
- Gram na fujarkach, drumlach, rogach, całym tym „chruście pasterskim”. Budujemy instrumenty pod konkretne melodie. Czyli pod konkretną emocję, którą chcemy tą melodią uzyskać…
W swoim programie Joszko Broda chce – poprzez konkretne melodie i instrumenty – wyposażyć najmłodszych słuchaczy w „linki” do źródeł, a tym samym – do nich samych.
- Słuchacz może odnaleźć siebie w jakichś emocjach lub przyporządkować się do jakiegoś instrumentu. A ponieważ każdy człowiek jest inny, to nie jest tak, że w każdym dany instrument wywoła konkretne emocje. Dla jednych będzie to melodia kojąca, u innych wywoła strach… To niezwykłe procesy, odwołujące się do tego, co nosimy w sercu, co przezywaliśmy.
Z melodiami „dla emocji” Joszko Broda odwiedzał szkoły na Śląsku i Lubelszczyźnie. Teraz każdy może spróbować odnaleźć swoje „czucie” w dźwiękach pasterskich instrumentów.
- Stworzyliśmy grę „Poczuj”, dostępną na stronie Instytutu Transmisji Kulturowej. Można posłuchać instrumentów, zobaczyć na zdjęciu jak wyglądają i dostosować sobie dźwięk do swojej emocji. A nawet zbudować całe utwory, bo można tych instrumentów słuchać w większej liczbie naraz! – mówi Joszko Broda z uśmiechem.
Dlaczego projekt może być interesujący dla każdego? Ponieważ dźwięki ułatwiają mówienie o emocjach i rozpoznawanie ich, podnosi artysta. To bardzo otwierające, choć niełatwe dla wielu osób.
11:45 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_12_30-08-35-12.mp3 Joszko Broda o projekcie Poczuj – od dźwięku do emocji (Dwójka/Poranek Dwójki)
