To pytania, nad którymi głowią się animatorzy kultury i działacze na rzecz tradycyjnego niematerialnego dziedzictwa. Jedna z metod od kilku lat z sukcesami wprowadzana jest w życie w niejednej wsi, miasteczku i mieście. To Ogniska Muzyki i Tańca Tradycyjnego.
Ogniska Muzyki Tradycyjnej (obecnie Ogniska Muzyki i Tańca Tradycyjnego) to program, który powstał w 2022 roku. Jego najważniejszym celem jest popularyzacja umiejętności tradycyjnej gry na instrumentach, śpiewu i tańca wśród dzieci, młodzieży oraz osób dorosłych poprzez zakładanie lokalnych Ognisk Muzyki Tradycyjnej oraz tworzenie ich ogólnopolskiej sieci.
Uczniowie Romualda Jędraszaka
Potrzebę zaistnienia tego typu instytucji zauważyli współpracujący z Pracownią Muzyki i Tańca Tradycyjnego Maciej Żurek i Mateusz Niwiński. Ogniska miały być swoistym uzupełnieniem dobrze od kilku lat prosperującego projektu Akademia Kolberga. Udało się! Dzięki mecenatowi NIMiT-u Ogniska zaczęły powstawać jak grzyby po deszczu. Zaczęło się od Żywiecczyzny, później Podhale, północ: Podlasie i Wielkopolska. Wszędzie tam są liderzy, którzy w wyjątkowy, osobisty sposób uczą muzyki tradycyjnej: gry na instrumentach, śpiewu oraz tańca.
Gośćmi Poranka byli dziś: koordynator projektu Ognisk Muzyki Tradycyjnej, Piotr Piszczatowski oraz Marta Graban-Butryn (fundacja Stara Droga) i Filip Majerowski (fundacja Piszczałka). Rozmawialiśmy o owocach kolejnego roku istnienia Ognisk Muzyki i Tańca Tradycyjnego.
Zapraszaliśmy także do wzięcia udziału w kolejnym naborze do programu. Można zgłosić się do 21 kwietnia. Wcześniej Pracownia Muzyki i Tańca Tradycyjnego zaprasza na spotkanie konsultacyjne w sprawie tegorocznej edycji programu grantowego Ogniska Muzyki i Tańca Tradycyjnego. Spotkanie odbędzie się na platformie Teams w czwartek 11 kwietnia w godzinach 17:00-18:00. >>SZCZEGÓŁY<<
Goraj, Ognisko Muzyki Tradycyjnej2023
WIĘCEJ O OGNISKACH MUZYKI TRADYCYJNEJ:
Działania Ogniska Muzyki Tradycyjnej w DK Tu Praga, Duże Mazurki, grupa Agaty Harz
YouTube, Muzyka Zakorzeniona
Ponadto w folkowym Poranku Dwójki:
- Historia Polskiego Folku, czyli ostatnia wycieczka po Wiedniu z Krzysztofem Dobrkiem wg Wojciecha Ossowskiego
- Podlaskie sploty – o festiwalu tkactwa organizowanym przez Podlaski Instytut Kultury mówi koordynatorka, Emilia Świętochowska. Tegoroczna edycja już na początku czerwca!
06:34 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2024_04_06-08-36-29.mp3 Podlaskie Sploty 2024 na festiwal zaprasza Emilia Świętochowska (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Interdyscyplinarny festiwal Ars Moriendi. II edycja odbędzie się w dniach od 14 do 21 kwietnia 2024 roku. Festiwalowe wydarzenia odbędą się w Iłży, Pionkach, Jedlińsku i Zakrzewie
06:55 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2024_04_06-08-14-31.mp3 Festiwal Ars Moriendi 2024. Mówi Adam Strug (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Nasze Niematerialne – w cyklu o niematerialnym dziedzictwie kulturowym Polski tym razem o Bziukach w Koprzywnicy.
08:12 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2024_04_06-08-47-14.mp3 Nasze niematerialne: Bziuki z Koprzywnicy (Dwójka/Poranek Dwójki)
Co kryje się pod nazwą „bziuk” niełatwo wyjaśnić. Lepiej odnieść się do czynności wykonywania bziuków, czyli bziukania właśnie. Tak zwykło się nazywać wielkanocny zwyczaj dmuchania ogni podczas procesji rezurekcyjnej w Koprzywnicy koło Sandomierza. Zwyczaj bziuków z Koprzywnicy został wpisany na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego, którą przybliżamy w cyklu Nasze niematerialne.
Rezurekcja odbywa się tam nie w niedzielę, jak w większości parafii w Polsce, a w sobotę – w nocy. W procesji okrążającej trzykrotnie kościół biorą udział strażacy z miejscowej ochotniczej straży pożarnej. Kilku z nich najczęściej czterech, idąc przed księdzem niosącym najświętszy sakrament, wypryskuje na niesione pochodnie pobraną do ust naftę. W ten sposób tworzą słupy ognia.
Nie wiadomo, skąd dokładnie wziął się zwyczaj koprzywnickich bziuków, wiadomo jednak, że tradycja ta sięga co najmniej 100 lat.
- Żywa tradycja bziuków to zasługa całej jednostki OSP. Druhów, którzy są już na wiecznym spoczynku u św. Floriana. Wszystkich, którzy przez 113 lat byli tutaj i bziukali. – mówił prezes OSP w Koprzywnicy. – Pierwsze wzmianki o tradycji są z 8 maja 1911 roku, natomiast można sięgnąć do ksiąg kościelnych. Tam zapiski są już o bractwie strażackim i są to wzmianki o bodajże 1864 roku…
Bziukanie wiąże się także z okresem powstania styczniowego, na co zwracał uwagę zarówno ksiądz podczas bnabożeństwa rezurekcyjnego, jak i nasz rozmówca. „Strzelanie w czasie zaborów było na pewno zabronione, a strażacy, nawet ci urodzeni przed 1911 rokiem, mówią, że zawsze to w Koprzywnicy było, że strażacy zawsze te ognie bziukali” – wskazuje strażak.
Jak wygląda tradycja bziukania? Zawsze odbywa się w Wielką Sobotę. Uroczystości zaczynają się o dwudziestej, kończą procesją rezurekcyjną ok. 21.30. Później następuje pokaz bziuków „na Zmartwychwstanie Chrystusa”. Jak mówił strażak, jest to swoiste oświetlanie procesji.
- Bziuki zawsze idą przed księdzem i przed Chrystusem Zmartwychwstałym – podkreślał nasz rozmówca.
Z początku bziukaczy nazywano też buchaczami. Nie wiadomo, kiedy słowo przeszło do uzusu.
- Od wczoraj możemy zwiedzać wystawę prac Marii Prymaczenko „Tygrys w Ogrodzie” w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie. Mariana Kril sprawdziła dla nas, jakie wydarzenia towarzyszą tej ekspozycji.
10:29 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2024_04_06-09-13-24.mp3 "Tygrys w ogrodzie". Prace Marii Prymaczenko w MSN(Dwójka/Poranek Dwójki)
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadziła: Aleksandra Faryńska
Data emisji: 6.04.2024
Godzina emisji: 9.30
