Prawykonanie cyklu pieśni na sopran, baryton i orkiestrę symfoniczną "Up into the Silence" (1994-2000) Eugeniusza Knapika miało miejsce podczas 44. Festiwalu "Warszawska Jesień". Kompozytor potwierdził w tym dziele renomę kontynuatora tradycji Straussa, Skriabina i Messiaena, a nawet Beethovena i Brahmsa. Wyjaśniał, że taki jest właśnie jego naturalny kompozytorski język. Monumentalnie zakrojony cykl pieśniowy poświęcony jest miłości, jak mówi kompozytor, "obszarowi ludzkich doznań zepchniętemu w naszych czasach na margines zainteresowań sztuki".
Cykl "Up into the Silence" składa się z czterech pieśni. Trzy z nich powstały do tekstów amerykańskiego poety z pierwszej połowy XX wieku Edwarda Estlina Cummingsa. Pieśń druga jest jedną ze scen opery La liberta chiama la liberta, ostatniej części operowej trylogii Knapika, w której kompozytor wykorzystał tekst Jana Fabre'a. Dwie pierwsze pieśni zamówiło Polskie Radio, a ich prawykonanie odbyło się w 1996 roku w Kopenhadze, w ramach projektu "Kopenhaga - stolica kultury europejskiej 1996".
(PCIM/ZKP)
Transmisję z Akademii Muzycznej w Katowicach poprowadzi Marcin Majchrowski.
Po koncercie nadamy rozmowę Beaty Stylińskiej z Krzysztofem Drobą.
Program
Eugeniusz Knapik Up into the Silence na sopran, baryton i orkiestrę
Wyk. Maria Bulgakova – sopran, Mariusz Godlewski – baryton, Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia, Jacek Kaspszyk - dyrygent
16 grudnia (piątek), godz. 19:00
Eugeniusz Knapik - kompozytor, pianista i pedagog, urodzony 9 lipca 1951 w Rudzie Śląskiej, studiował kompozycję u Henryka Mikołaja Góreckiego i grę na fortepianie w klasie Czesława Stańczyka w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej w Katowicach. W 1976 otrzymał stypendium Rządu Francuskiego na studia kompozytorskie u Oliviera Messiaena w Paryżu. Eugeniusz Knapik debiutował jako kompozytor wraz z Andrzejem Krzanowskim i Aleksandrem Lasoniem na festiwalach "Młodzi Muzycy Młodemu Miastu" w Stalowej Woli. W latach 1975-1980 odbyło się tam jedenaście prawykonań utworów wymienionej trójki kompozytorów, których ze względu na rok urodzenia określa się jako "Pokolenie '51" (lub "Pokolenie stalowowolskie").
- Nasza twórczość, kompozytorów startujących na festiwalu w Stalowej Woli, była chyba pewnego rodzaju opozycją: wobec awangardy lat pięćdziesiątych i sześćdziesiątych; wobec nowości jako wartości samej w sobie; wobec totalnej destrukcji. I ta opozycja do awangardy była reakcją spontaniczną, sprzeciwem intuicyjnym, głęboko w nas tkwiącym. Dopiero później, stopniowo uświadamialiśmy to sobie – mówi kompozytor.
W 1988 na zamówienie dyrektora Opery la Monnaie w Brukseli Gerarda Mortier, rozpoczął pracę nad trylogią operową "The Minds of Helena Troubleyn" do tekstu Jana Fabre. Kolejne części miały premiery w 1990, 1992 i 1996 roku. We współpracy z Janem Fabre powstały również spektakle baletowe: "The Sound of One Hand Clapping" (1991), "Da un'altra faccia del tempo" (1993), "Quando la terra si rimette in movimento" (1995) oraz "Three Solos" (1995).
Jako pianista, Knapik był pierwszym w Polsce wykonawcą cyklu "Vingt Regards sur l'Enfant-Jésus" Oliviera Messiaena, nagranego dla wytwórni Vifon w 1981 roku. Nagranie to właśnie ukazało się - po trzydziestu latach - na rynku.
