Na 78. rocznicę powstania w getcie warszawskim Muzeum POLIN szykuje premiery filmowe i literackie i nowe materiały edukacyjne dla każdej grupy wiekowej. Po raz pierwszy są wśród nich również takie dla klas 1-3 szkoły podstawowej. Aby zgłosić swoją szkołę, bibliotekę lub instytucję kultury do akcji Żonkile, należy wypełnić formularz dostępny na polin.pl.
Szkoły w akcji
Co roku do akcji społeczno-edukacyjnej Żonkile włączają się szkoły, biblioteki i instytucje w całej Polsce. Tegoroczna rekrutacja trwa do 15 kwietnia, a muzeum przygotowało dla nich program z materiałami edukacyjnymi. Są one tak zaprojektowane, że można ich użyć zarówno na lekcjach prowadzonych stacjonarnie, jak i online.
- Po raz dziewiąty zapraszamy do udziału w akcji społeczno-edukacyjnej Żonkile. Kolejny raz głównie w formule internetowej. Wszyscy pragniemy już powrotu do normalności, by 19 kwietnia, jak przez wiele lat, spotkać na ulicach Warszawy setki wolontariuszy rozdających papierowe żonkile. Dominująca pandemia niestety i w tym roku to uniemożliwia. Muzeum POLIN jednak pamięta o bohaterach z warszawskiego getta, którzy 78 lat temu stanęli do walki o godność. W tym roku akcja Żonkile przede wszystkim w formule wirtualnej, ale z nowymi, atrakcyjnymi materiałami edukacyjnymi dla szkół, bibliotek i instytucji kultury, z których łatwo skorzystać zarówno na zajęciach stacjonarnych, jak i online. Hasło akcji - "Łączy nas pamięć" - nabiera w tym przypadku nowego znaczenia - mówi Zygmunt Stępiński, dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Getto warszawskie - piekło w środku miasta
Klasy 1-3
Dla najmłodszych uczniów i uczennic Muzeum POLIN proponuje rocznicowa opowiadania, w których autorki Zofia Stanecka oraz Justyna Bednarek poruszają takie tematy jak empatia, sprawiedliwość i strata. Do materiałów przygotowano karty pracy. Opowiadania będą również dostępne w formie słuchowisk nagranych z udziałem aktorów, w tym Julii Lewenfisz.
Klasy 4-6
Dla uczniów i uczennic klas 4-6 szkół podstawowych powstał film "Będę pisać" (reżyseria i produkcja Hi-Story). Losy dwójki żydowskich nastolatków przed wojną i w trakcie wojny poznaje współczesna dziewczyna z Muranowa, której telefon nawiedza duch z przeszłości. Film również uzupełniają karty pracy.
Klasy 7-8 oraz szkoły ponadpodstawowe
Dla uczniów i uczennic klas 7-8 szkół podstawowych oraz szkół ponadpodstawowych powstał film "Muranów - Dzielnica Północna" w reżyserii Łukasza Kamila Kamińskiego. Materiał w stylistyce youtuberskiej opowiada historię Muranowa, dawnej dzielnicy żydowskiej w Warszawie i jej mieszkańców. Film uzupełniają karty pracy. Wszystkie zajęcia edukacyjne dla każdej z grup będą dostępne na stronie internetowej muzeum oraz w serwisach społecznościowych Facebook i YouTube.
Muzeum zaprasza do organizacji akcji Żonkile w bibliotekach i instytucjach kultury w całej Polsce. W tym roku muzeum zachęca szczególnie do organizacji premier filmów oraz słuchowisk dla młodszych odbiorczyń i odbiorców.
Wirtualne żonkile
Hasło "Łączy nas pamięć" towarzyszy akcji Żonkile od początku. Muzeum wzywa, by w tym roku 19 kwietnia pamięć również łączyła, choć nietypowo, bo wirtualnie. Do akcji będzie można dołączyć z każdego miejsca na świecie, przypinając wirtualny żonkil. Gest upamiętnienia akcji warto opatrzyć hasztagami: #ŁączyNasPamięć oraz #AkcjaŻonkile i umieścić w mediach społecznościowych. Muzealny program obchodów 78. rocznicy powstania w getcie warszawskim uzupełnią wykłady, relacje świadków historii, koncert oraz informacje o trwającej tego dnia akcji Żonkile. Szczegółowy program obchodów pojawi się wkrótce.
Powstanie w getcie warszawskim
W 1940 roku Niemcy ogrodzili murem część centrum Warszawy i stłoczyli tam prawie pół miliona Żydów ze stolicy i okolic. Uwięzieni w getcie umierali wskutek głodu, chorób, niewolniczej pracy i ginęli w egzekucjach. Latem 1942 roku została zorganizowana Wielka Akcja likwidacyjna. Niemcy wywieźli z getta do ośrodka zagłady w Treblince prawie 300 tysięcy Żydów. Wśród tych, którzy pozostali, narodziła się idea zbrojnego oporu.
Powstanie w Getcie Warszawskim - zobacz serwis specjalny
19 kwietnia 1943 roku dwa tysiące Niemców wkroczyło do getta, by je ostatecznie zlikwidować. Przeciwstawiło się im kilkuset młodych ludzi z konspiracyjnych Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego. Powstańcy, pod dowództwem Mordechaja Anielewicza, byli wycieńczeni i słabo uzbrojeni. Wielu wiedziało, że nie mają szans, ale woleli zginąć w walce, by ocalić swoją godność. Przez cztery tygodnie Niemcy równali getto z ziemią, paląc dom po domu. Schwytanych bojowców i mieszkańców zabijali lub wywozili do obozów. 8 maja Anielewicz i kilkudziesięciu powstańców zostali otoczeni i popełnili samobójstwo. Nielicznym Żydom udało się wydostać z płonącego getta kanałami. 16 maja Niemcy na znak zwycięstwa wysadzili Wielką Synagogę przy ul. Tłomackie. Getto warszawskie przestało istnieć.
Dlaczego żonkile?
Jednym z ocalałych z getta był Marek Edelman, ostatni dowódca ŻOB. 19 kwietnia, w rocznicę powstania, składał bukiet żółtych kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów Getta na Muranowie. Żonkil stał się symbolem szacunku i pamięci o powstaniu. Organizowana przez Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN akcja ma na celu rozpowszechnianie tego symbolu oraz szerzenie wiedzy na temat samego powstania.
mat. prasowe/bm