Tłuste, bezkompromisowe brzmienie nawiązujące do śląskich orkiestr dętych i składów weselnych, umiejętność twórców do żywiołowej interpretacji muzyki źródłowej i wrażliwość, z jaką odnoszą się do kultury niematerialnej Śląska. Członkowie kapeli o kontrowersyjnej dla wielu nazwie okazali się być czułymi na niuanse muzyki górnośląskiej artystami. A uważana nierzadko za biesiadną nuta w ich interpretacji zyskała na delikatności i liryce.
W folkowym Poranku Dwójki połączyliśmy się z Górnośląskim Ośrodkiem Przemysłowym, skąd muzycy kapeli Rube Świnie opowiedzieli o swojej drodze do śląskiego folkloru i pojmowaniu śląskiej muzyki.
To miała być nazwa na dwie godziny
- Rube to po śląsku grube to nawiązanie do tęgiego brzmienia śląskich orkiestr dętych i weselnych. Z kolei na cyję (akordeon) muzycy potocznie wołają świniok – tłumaczyła nazwę ze śląskiego na polski Kasia Dudziak – A początkowo w kapeli grały dwa akordeony.
- W zasadzie każdy akordeonista, którego spotkałem nazywa instrument „świnka” – potwierdza Mateusz Dyszkiewicz
Jak wspomina akordeonista Rubych Świń, zespół zawiązał się… spontanicznie. Na jednym z festiwali Wszystkie Mazurki Świata.
- Jedna z kapel „wypadła” z programu. A trzeba było zagrać. My akurat byliśmy w trójkę i zostaliśmy poproszeni o zastępstwo. „Tylko jaką nazwę wpisać?”, spytała organizatorka. Popatrzyliśmy na siebie: Dwa akordeony, grube brzmienie, nazwa narzucała się sama. „Wpisz Rube Świnie! To i tak tylko na jeden koncert”.
I tak nazwa zainicjowana na dwie godziny koncertu ciągnie się za muzykami już cztery lata. W tym czasie skład kapeli zmieniał się już kilkukrotnie. Została jedna świnia, za to doszły klarnet czy skrzypce. Na Konkursie Muzyki Folkowej usłyszeliśmy trzecią odsłonę zespołu.
Śląsk tańczy!
- Na Górnym Śląsku nurt ludzi, którzy bardzo chcieli tańczyć ma jakieś 10 lat. Zawsze zapraszaliśmy kapele z zewnątrz – wspomina Kasia Dudziak – Ja byłam wtedy w zespole śpiewającym pieśni śląskie. Kiedy dołączyłam do nurtu potańcówkowego, pomyślałam, te pieśni śląskie są takie całkiem, całkiem, do tańca można by je jakoś przystosować. Nie miałam wtedy jeszcze pojęcia, jak to wyglądało i nie robiłam takich badań jak teraz. Zależało mi, by jakaś kapela grała do tańca śląskie melodie. Tak powstały Bałamutki. Gdy chłopaki dołączyli, to wszystko zaczęło się psuć. Ale z popiołów powstały dwa zespoły: Rube Świnie i Dejcie pozór. Oba grają do dzisiaj. Do tańca!
O ile Kasia i Mateusz w środowisku folkowym są już dobrze osadzeni, o tyle klarnecista zespołu, Patryk Peterson z muzyka tradycyjną zapoznał się dopiero dzięki Świniom. Wcześniej muzykę śląską uważał za „kwadratową” i nieciekawą. Jego "ludowa" przygoda zaczęła się, podobnie jak historia kapeli, dość przypadkowo – od jednorazowego joba.
- Przed kontaktem z Rubymi Świniami mój kontakt z muzyką tradycyjną był mocno ograniczony. Podstaw nauczyłem się w szkole. Ale nigdy bym nie pomyślał, że muzyka tradycyjna może być tak ciekawa i, przede wszystkim, użytkowa! – mówi klarnecista, Patryk Peterson, napływowy, gorol – Do tej pory kojarzyła mi się z rodzajem scenicznej aktywności, zespołami pieśni i tańca. Tymczasem jest to muzyka bardzo żywa, wcale nie taka prosta i tętni żywą energią!
Repertuar
Na Konkursie Muzyki Folkowej AD 2021 Rube Świnie zaprezentowały m.in. muzykę regionu opolskiego. Pojawił się „Jelynek”, jeden z najbardziej źródłowych utworów kapeli. Wpierw usłyszana na płycie „Muzyka Źródeł”, gdzie Maria Rogosz śpiewała ją w balladowy, powolny sposób. Po czym muzycy usłyszeli nagrania z 1913 roku, gdzie „Jelynka” gra śląska orkiestra dęta – polifonicznie i skocznie. To te nagrania dostarczyły im wielu inspiracji. Uwiodła ich także specyficzna dla muzyki śląskich dęciaków mieszanka skal durowych i molowych.
- Tworząc, korzystamy ze źródeł, po czym staramy się dodać własnego charakteru. Nagrania źródłowe to nasza podstawowa inspiracja. Ale jesteśmy jeszcze młodzi – śmieje się Kasia Dudziak – i chyba ta młodość i galopująca energia przywiodły nas do zespołu. Wszyscy są chętni do grania! Uważamy się więc za współczesnych interpretatorów dostojnej, wolniejszej muzyki śląskiej.
Kapela Rube Świnie, Konkurs Muzyki Folkowej Nowa Tradycja 2021
Ponadto w folkowym Poranku Dwójki:
- Uchyliliśmy rąbka tajemnicy na temat serwisu specjalnego “Archiwum Mariana Domańskiego”
05:25 [ PR2] PR2 (mp3) 22 maj 2021 07-37-19 Poranek Dwójki.mp3 Marian Domański rozmawia z cymbalistami - Kochmańskim i Szpiłykiem, 1983 (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Jak mieszkańcy Skandynawii relaksują się w trakcie pandemii? O skandynawskich inspiracjach na utrzymanie dobrostanu opowiadała Magdalena Szczepańska, organizatorka Nordic Talking Festival!
05:25 [ PR2] PR2 (mp3) 22 maj 2021 07-50-48 Poranek Dwójki.mp3 Nordic Talking Festival w Trójmieście (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Historia Powstań Śląskich ujęta w dźwięki muzyki - "Kwiaty na hałdzie" Wojciecha Ciuraja
07:09 [ PR2] PR2 (mp3) 22 maj 2021 08-11-43 Poranek Dwójki.mp3 "Kwiaty na hałdzie" Wojciecha Ciuraja (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Rozmowa z Maciejem Filipczukiem, liderem Radical Polish Ansambl
10:46 [ PR2] PR2 (mp3) 22 maj 2021 08-37-31 Poranek Dwójki.mp3 Maciej Filipczuk o projekcie Radical Polish Ansambl (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Kolejny odcinek cyklu Wielcy Naiwni
06:19 [i] 22.05 WIELCY NAIWNI Bazyli Albiczuk.mp3 Bazyli Albiczuk (Dwójka/Wielcy Naiwni)
- O albumie „Skarałeś mnie Boże” opowiadali twórcy: Jan Emil Młynarski i Zdzisław Kwapiński
10:14 [ PR2] PR2 (mp3) 22 maj 2021 09-15-22 Poranek Dwójki.mp3 Jan Emil Młynarski i Zdzisław Kwapiński o wspólnym albumie "Skarałeś mnie Boże" (Dwójka/Poranek Dwójki)
- Zaproszenie na dzisiejszą Domówkę z Dwójką! O godz. 19.00 zagra wiolonczelowy duet: Magdalena Bojanowicz-Koziak i Bartosz Koziak!
***
Tytuł audycji: Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Goście: Kasia Dudziak, Mateusz Dyszkiewicz, Patryk Peterson (Rube Świnie)
Data emisji: 22.05.2021
Godzina emisji: 9.30
