Piotr Korczyński w „Zapomnianych. Chłopach w Wojsku Polskim” ukazuje także konsekwencje braku zgody narodowej. Książka jest wyjątkowym studium przypadku braku „mądrego gospodarowania”. To obraz porwanego i szarganego przez obcych łańcucha relacji, którego części tworzą silne ogniwa. Silne, ale bez szans na jedność, na połączenie i wspólny wysiłek dla wspólnoty. Bratobójcza walka w szeregach wojsk zaborców w czasie Wielkiej Wojny jest tego wybitnie tragicznym przykładem. „Nieludzka odwaga” i „życie nic nie warte”. Przegrani zostali wszyscy. Autor posłużył się przykładem Gorlic. 1915 rok. Ocalało jedynie 45 domów. Wsie, przez które przebiegał front, zostały spalone. Głód, zniszczone przez artylerię pola, wypalone zboża. Trupy żołnierzy i zwierząt. W ciągu dwóch tygodni bezpośrednich walk pod Gorlicami po obu stronach zginęło blisko dwieście tysięcy ludzi. „Obok siebie leżą w wiekuistym pokoju Polacy, Rosjanie, Ukraińcy, Austriacy, Niemcy, Słowacy, Czesi, Węgrzy, Kozacy, Czerkiesi i przedstawiciele wielu innych narodowości, zmuszonych służyć cesarzom i królom, których władztwa okazały się nietrwałe…”. a , ", opowiadał o szczegółach tej publikacji.
- Tytuł prowokacyjny, bo przecież obecność chłopów w wojsku polskim jest przecież oczywista - przyznał na wstępie autor książki, wspominając od razu kosynierów i Bartosza Głowackiego. I wszyscy się z nim zgodzimy, że to oczywistość. Ale co możemy o tych walczących chłopach powiedzieć? Znamy ich nazwiska, biografie, losy? W ogromnym stopniu - NIE.
A wojsko i tematyka wojny od zawsze miała swoje miejsce w kulturze ludowej, co widać choćby na przykładach pieśni rekruckich, wojenkowych, wspomnień mieszkańców wsi, dla których pójście w kamasze było istotnym momentem w życiu, zarówno ich własnym, jak i społeczności. Ale - jak zauważa Piotr Korczyński - dla chłopa wojsko to była podobna opresja jak pańszczyzna! Uciekali z wojska, dezerterowali, obcinali sobie palce czy wybijali zęby, żeby tam nie iść. Przełomem był rok 1920 i bolszewicka inwazja na Polskę. Wieś diametralnie zmieniła wtedy stosunek do wojska polskiego.
Opowieści o piechocie wybranieckiej, Stefanie Batorym, o korowodzie uświadamiania chłopów i przywiązywania ich do kwestii narodowych, inicjatywie Kościuszki, legionów, obecności chłopów w powstaniach i ich wpływie na życie w zaborach jako wciąż zapomnianym motywie naszej historii - wypełniają tę ciekawą książkę i rozmowę w audycji.
Do tego w audycji:
- rozmowa z Katarzyną Jackowską-Enemuo o jej książce "Tkaczka chmur", nominowanej do 15. Nagrody Literackiej m.st. Warszawy w kategorii "literatura dzięcięca". Po raz pierwszy w historii, w tej edycji wyodrębnieni zostali autorzy komiksów i powieści graficznych.
05:03 _PR2_AAC 2022_04_30-07-49-58 enemuo.mp3 Katarzyna Jackowska-Enemuo o swojej książce "Tkaczka chmur" (Poranek Dwójki)
- Roger Sławski należał bez wątpienia do najwybitniejszych architektów Wielkopolski. Z sukcesami projektował w czasie zaborów, międzywojnia, a także Polski Ludowej. Był autorem licznych projektów, nowego skrzydła poznańskiego Bazaru i Naczelnym Architektem Powszechnej Wystawy Krajowej z 1929 roku. Losy projektanta i jego wspaniałej rodziny opisała wnuczka - Krystyna Sławska-Pawłowska, w książce zatytułowanej „Album rodzinny Rogera Sławskiego. Historie Ziołeckich, Sławskich i Czaplów”.
05:57 _PR2_AAC 2022_04_30-08-14-45 krystyna sławska.mp3 Aldona Łaniewska-Wołłk rozmawia z Krystyną Sławską-Pawłowską (Poranek Dwójki)
- Dorota Serwa, dyrektor Filharmonii w Szczecinie, zapowiedziała nagrodę pozaregulaminową do Konkursu Muzyki Folkowej "Nowa Tradycja"!
08:12 _PR2_AAC 2022_04_30-08-38-09 serwa.mp3 Nowa nagroda dla uczestników Konkursu Muzyki Folkowej "Nowa Tradycja!" (Poranek Dwójki)
- Druga nagroda ex aequo z płytą "Bojkowski głos Bieszczadu" Wernyhory w konkursie na Folkowy Fonogram Roku 2021 przypadła Triu Bastarda za album - "KOŁOWRÓT" nagrany wraz z Chórem Uniwersytetu SWPS. To muzyczna podróż w głąb tradycji, rytuałów związanych z porami roku, a także cyklicznością natury. Na płytę składają się cztery oryginalne kompozycje, niektóre bazujące na muzyce tradycyjnej, które stały się opowieściami dźwiękowymi o najistotniejszych przemianach zarówno w naturze, jak i kulturze oraz związanej z nią obrzędowości. O "Kołowrocie" entuzjastycznie wypowiadali się jurorzy Folkowego Fonogramu Roku 2021, a o tym jak płyta powstawała i co się na nią złożyło, mówi Paweł Szamburski z Tria Bastarda.
06:19 _PR2_AAC 2022_04_30-09-15-49 szambi kołowrót.mp3 "Kołowrót" z nagrodą w konkursie na Folkowy Fonogram Roku 2021 (Poranek Dwójki)
Natalia Rybka-Parchomenko to członkini lwowskiego zespołu KURBASY, założonego w Teatrze im. Łesia Kurbasa przez aktorów tego teatru. Tworzą dźwiękowo-teatralne eksploracje bogatej ukraińskiej tradycji, m.in. cykli pieśni kalendarzowych, kołysanek i legend. Kurbasy przywołują świat przyrody, wierzenia i rytuały, śledząc współczesne związki z archaiczną przeszłością. Już jutro w "Poranku Dwójki" będzie można było ich płytę "The Miracle of Creation".
PLAYLISTA
- Josef Myslivecek Koncert skrzypcowy D-dur, III. Allegro Leila Schayegh Collegium 1704
- Kurbasy, Solovej
- Bree, Na skraju lasu
- Kadabra Dyskety Kusaje, Oj misjacu
- JS Bach Koncert klawesynowy f-moll nr 5, BWV 1056, II. Largo aranż. na dwie marimby i orkiestrę Christoph Sietzen Academy of Ancient Music
- Werchowyna, Sołoweczejko
- Robert Schumann Kwartet smyczkowy op. 41 nr 3, II. Assai agitato Quatuor Modigliani
- Patricia Petibon "La Traversee"
- Henry Purcell, Strike The Viol Patricia Petibon (sopran) + La Cetra dyr. Andrea Marcon
- Hurnawice z Brodą Lezała
- Elizabeth Poston Trio na flet, klarnet i harfe, III. Dolce delicate Korros Ensemble
- Ennio Morricone Per le antiche scale Marco Serino Orchestra Haydn di Bolzano e Trento
- Kurbasy Nyvka
- Dresze Lezi bot
- Luigi Boccherini Koncert wiolonczelowy C-dur, I. Allegro Sonia Wieder-Atherton, Françoise Rivalland, Amaryllis Billet
- Kosmiczni Warszawa Cóż bez miłości
- Bastarda + Chór SWPS, Wiosna
- Kurbasy Verba
- Maurice Ravel Tout gai! Matilda Colliard, Stefano Ligoratti
- Hajda Banda Polka poleska
- Saz'iso Kaba me violinë
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Prowadził: Piotr Kędziorek
Data emisji: 30.04.2022
Godzina emisji: 09.30
