Początki osadnictwa w tym terenie sięgają czasów panowania Jerzego z Podiebradów. To on wykupił w 1482 roku te ziemie od książąt śląskich, a jako król Czech, włączył je w skład królestwa czeskiego i podzielił między swoich synów.
Ze względu na uwarunkowanie terenowe (otaczające je pasma górskie) tereny te cieszyły się pewnego rodzaju autonomią. Było tak nawet po zmianach przynależności państwowej. Gdy wydawano zarządzenia, to adresowano je do Prowincji Śląsk oraz Hrabstwa Kłodzkiego, bo tak nazwano ten obszar. W audycji historie regionu poznawaliśmy, odwiedzając Pstrążną, przy Kudowie-Zdroju, gdzie znajduje się Muzeum Kultury Ludowej Pogórza Sudeckiego. Oprowadzał nas po tym kustosz Krzysztof Chilarski.
- To budynek mieszkalno-gospodarczy, z kuźnią i sklepem kolonialnym, 1856 przez rodzinę Jansów, mieszkały tutaj trzy pokolenia tej rodziny, kowali - mówił, oprowadzając nas po muzeum. Sklep dzięki wspomnieniom pani Marii Hauschke, która do sklepu przychodziła jeszcze ze młodu. Mówiła o siebie że ma serce czeskie, głowę niemiecką, a papiery polskie. To dobrze pokazuje złożoność demograficzną tego regionu.
Wnętrze "izby kresowej" w skansenie w Pstrążnej
Ziemia Kłodzka do 1945 roku należała do państwa niemieckiego. W XIII wieku okolice Kudowy były związane z kolonizacją czeską, a reszta - z kolonizacją niemiecką. Ta ludność tu przetrwała do końca drugiej wojny światowej, część mieszkańców była mocno zgermanizowana. Kiedy Niemcy byli wysiedlani z tzw. Ziem Odzyskanych po wojnie, to decyzją komisji weryfikacyjnej ludność czeska, która mogła udokumentować swoje pochodzenie, mogła zostać. Jeśli nie potrafiła, uznawana była za niemiecką i wysiedlana. Decydowała przy tym znajomość języka czeskiego, który znali praktycznie tylko starsi mieszkańcy.
W muzeum działa kuźnia, a także piec, gdzie piecze się chleb. Przez cały rok odbywają się tu różnorodne wydarzenia, od warsztatów dla dzieci po żniwa. Wizyta w muzeum to także okazja do przekonania się, jak kiedyś budowano domu i budynki gospodarcze, jak urządzano pomieszczenia.
***
Tytuł audycji: folkowy Poranek Dwójki
Przygotowała: Monika Gigier
Data emisji: 28.01.2023
Godzina emisji: 8.35
