Na dotychczasowe konkursowe edycje wpłynęło kilkadziesiąt prac doktorskich i magisterskich, których tematyka oscylowała wokół zagadnień związanych z szeroko pojętą kulturą i dziedzictwem obszarów wiejskich. Dotykała ona m.in. problemów z zakresu architektury, sztuki, muzykologii, socjologii i geografii.
Jeszcze w tym roku NIKiDW planuje kolejną odsłonę konkursu „Korzenie i skrzydła” skierowanego do młodych badaczy szeroko pojętej kultury ludowej w Polsce. Jego poprzednia, druga edycja, miała wyłonić najlepsze prace magisterskie. Trzecia skierowana będzie do autorów prac doktorskich.
- Głównymi zadaniami Instytutu jest popularyzowanie i poszerzanie wiedzy na temat kultury obszarów wiejskich. Ważnym aspektem naszej działalności jest wspieranie naukowców, którzy dziedzictwem kulturowym i historycznym zajmują się zawodowo. Stąd narodził się u nas pomysł organizowania konkursu wspierającego młodych naukowców. Ma on być wyrazem docenienia badaczy i ich promotorów – mówiła Elżbieta Osińska-Kassa z NIKiDW.
Nasza rozmówczyni wyraziła nadzieję, że dzięki wspieraniu naukowców ich – często nowatorskie – prace dyplomowe ujrzą światło dzienne a szerokie grono zainteresowanych pozna wyniki ich badań.
- Od początku nasz konkurs cieszy się dużym zainteresowaniem na polu akademickim. Nasz konkurs może kojarzyć się z tym, że trafiają na niego prace związane ściśle z antropologią i etnologią. Tymczasem zagadnienia prac nagrodzonych w tym roku dotyczyły nauk humanistycznych, społecznych, sztuki i architektury – wyliczała Osińska-Kassa – Prace były na bardzo wysokim poziomie, więc nic dziwnego, że jurorzy zadecydowali o przyznaniu dwóch równoległych nagród pierwszych, drugich i trzecich oraz pięciu wyróżnień!
Wszystkie nagrodzone prace przytaczane są w miesięczniku „Kultura Wsi” wydawanym przez Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, a przeprowadzane z nimi wywiady przeczytać można na stronie Instytutu.
Ponadto w audycji:
- Od 4 października możemy zwiedzać wystawę prac Moniki Krajewskiej w Muzeum Polin. Wystawa wycinanek „Płonące” to próba odpowiedzi na pytanie dlaczego do dziś przetrwało tak niewiele materialnych śladów żydowskiej kultury. Co ten fakt mówi nam o dziejach zamieszkującej ziemie polskie społeczności żydowskiej?
07:30 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_10_14-07-49-28.mp3 Wystawa "Płonące" Moniki Krajewskiej (Dwójka/Poranek Dwójki)
- W Willi Czerwony Dwór w Zakopanem prezentowana jest wystawa pokonkursowa pt. „Rodzina”. W tym roku zgłoszono ponad 80 prac w rzeźbie i malarstwie na szkle. Wykonali je artyści z całej Polski, w tym podopieczni warsztatów terapii zajęciowej w Zakopanem – stowarzyszenia na rzecz osób z niepełnosprawnością intelektualną. O tym, że ich spojrzenie wnosi wiele świeżości do twórczości nieprofesjonalnej pisała we wstępie do katalogu wystawy przewodnicząca jury Alicja Mironiuk-Nikolska. Prace zachwycają kolorem, bogactwem ornamentyki, detalicznością zdobień i regionalnym klimatem.
- Z każdą edycją przybywa twórców, chcących wziąć udział w konkursie – mówiła Małgorzata Wnuk, koordynatorka do spraw Czerwonego Dworu w Zakopiańskim Centrum Kultury, zwracając uwagę na to, że szeroki odzew twórców bardzo cieszy stosunkowo tę młodą instytucję kultury. – O ile poprzednie dwie edycje („Madonny Podhalańskie” i „Chrystus Frasobliwy” – przyp. red.) były stricte związane ze sferą sacrum, o tyle tegoroczna formuła została zatytułowana „Rodzina”. Chcieliśmy dać większe możliwości interpretacyjne artystom. Rzeczywiście tak się stało.
Pojawiły się prace nawiązujące do Świętej Rodziny, ale wiele dzieł odnosiło się do osobistych doświadczeń artystów. To między innymi przedstawienia własnej rodziny w strojach ludowych czy rodzinnych rytuałów, jak wspólny obiad.
- To bardzo cenne, że pole interpretacyjne pozwoliło na przedstawienie własnych uczuć i emocji – podkreślała Małgorzata Wnuk.
Sam konkurs kierowany jest do twórców ludowych, nieprofesjonalnych, a jego celem jest pobudzenie inwencji twórczej tych artystów. Organizatorom zależy także na zachowaniu technik tradycyjnych, jak malarstwo na szkle oraz rzeźba i płaskorzeźba w drewnie i promowaniu ich. Wygląda na to, że zamiar się powiódł – na tegoroczny konkurs zgłosiło się wielu młodych twórców.
Genezę wydarzenia (a może i stworzenia samego Czerwonego Dworu?) możemy przypisać Ewelinie Pęksowej – najbardziej znanej zakopiańskiej malarki na szkle. Marzeniem artystki było powstanie miejsca, gdzie prezentowana będzie witrochromia zakopiańskich twórców. 18 października 2023 obchodzić będziemy 100 rocznicę urodzin Eweliny Pęksowej. Kolejne konkursy plastyczne organizowane przez Centrum Kultury Rodzimej Czerwony Dwór będą nosić jej imię.
O wystawie Aleksandra Faryńska rozmawiała z Małgorzatą Wnuk, koordynatorką do spraw Czerwonego Dworu w Zakopiańskim Centrum Kultury. Wystawa pokonkursowa „Rodzina” w Willi Czerwony Dwór w Zakopanem będzie czynna do 8 grudnia. Na kolejną edycję konkursu przyjdzie nam jeszcze trochę poczekać: ogłoszenie tematu czwartej odsłony nastąpi na przełomie maja i czerwca 2025 roku.
07:05 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_10_14-08-16-54.mp3 Wystawa pokonkursowa "Rodzina" w Willi Czerwony Dwór (Dwójka/Poranek Dwójki)
- W Radrużu na Roztoczu odbył się wernisaż wystawy „Archiwum Bolesława Fariona. Portrety dawnego Roztocza w negatywach lubaczowskiego fotografa”. Ekspozycja jest częścią muzycznej i fotograficznej podróży, której celem było odnalezienie zdjęć dawnego Roztocza – niegdyś wielokulturowego obszaru. Po ponad trzydziestu latach od momentu znalezienia archiwum z negatywami, mieszkańcy Roztocza mogą zobaczyć portrety osób ze swoich rodzinnych miejscowości, a nawet rozpoznać członków rodzin! Podczas wernisażu w zespole cerkiewnym pw. św. Paraskiewy odbył się koncert zespołów Krajka z Przemyśla i Wernyhora z Sanoka.
08:14 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_10_14-08-33-11.mp3 Wystawa fotografii z Roztocza i koncert Wernyhory i Krajki (Dwójka/Poranek Dwójki)
- W cyklu „Pod gołym niebem” odwiedzamy skansen Osadnictwa Nadwiślańskiego w Wiączeminie Polskim
Kongres Kultury Regionów
17 października w Nowym Sączu rusza Kongres Kultury Regionów. Tegoroczna – dziewiąta – edycja odbywać się będzie pod hasłem Tchnienie (cykl Żywioły Dziedzictwa). Uczestników czekają panele dyskusyjne, koncerty i warsztaty eksperckie. „To przede wszystkim wymiana doświadczeń”, mówi Piotr Gąsienica: gawędziarz, rzeźbiarz i wicedyrektor Małopolskiego Centrum Kultury SOKÓŁ w Nowym Sączu.
06:10 PORANEK DWÓJKI Dwojka 2023_10_14-09-16-34.mp3 Kongres Kultury Regionów 2023 (Dwójka/Poranek Dwójki)
Słuchaliśmy:
7.09 Sanaa Moussa Nijmet El-Subeh (4:41)
7.16 Poleski Skład Smyczkowy Siwym koniem (4:15)
7.25 Maurice Ravel Sonata a-moll na skrzypce i wiolonczelę, I. Allegro, wyk. Pekka Kuusisto (skrzypce), Nicolas Altstaedt (wiolonczela) (5:27)
7.31 Claude Debussy Arabeska nr 1, aranż. na flet i fortepian, wyk. Cocomi (flet), Niu Niu (fortepian) (4:29)
7.37 Dafné Kritharas Irme Kero Madre (3:01)
7.45 Wolfgang Amadeusz Mozart Aria „Voi che sapete” z opery „Wesele Figara”, aranż. na klarnet i orkiestrę, wyk. Pierre Génisson (klarnet), Concerto Köln, Jakob Lehmann (dyr.) (2:45)
7.55 Yossele Rosenblatt Tfilat Geshem (7:56)
8.09 Giacomo Puccini Aria „Nessun dorma” z opery „Turandot”, wyk. Jonathan Tetelman (śpiew), Prague Philharmonia, Carlo Rizzi (dyr.) (2:57)
8.14 Nancy Mounir & Mounira El Mahdeya Ya Einak Ya Gabayrak (5:34)
8.26 Agustín Barrios Mangoré Julia Florida, wyk. Thibaut García (gitara) (4:16)
8:31 Poleski Skład Smyczkowy Trojan (2:50)
8.42 Amina Alaoui Ode D’ibn Arabi (2:20)
8.53 Robert Schumann Kreisleriana op. 16, III. Sehr aufgeregt, wyk. Hélène Grimaud (fortepian) (4:51)
9.08 Joel Rubin Jewish Music Ensemble Sakhovski’s Dobranotsh (6:15)
9.22 Poleski Skład Smyczkowy Tytanik (3:49)
9.27 Claudio Monteverdi Voglio di vita uscir, wyk. Jakub Józef Orliński (śpiew), Il Pomo D’oro (4:53)
9.40 Arcangelo Corelli & Martin Stadtfeld Prelude Piano Variation (na podstawie Preludium z Sonaty skrzypcowej F-dur op. 5 nr 10), wyk. Martin Stadtfeld (fortepian) (1:51)
9.50 Marcel Khalife My Mother (9:17)
***
