Najpiękniejsze średniowieczne freski Italii powstały w intencji odpuszczenia grzechu lichwy. Pożyczanie pieniędzy na procent było bowiem uważane za grzech, wymagający aktu ekspiacji i solidnej pokuty.
Dokonał jej Enrico Scrovegni (zm. 1336), bogaty padewski bankier, członek rozległej rodziny parającej się lichwą. Ufundował obok swego pałacu (dzisiaj już nie istnieje) kaplicę, zwaną od nazwiska rodziny fundatora Capella degli Scrovegni. Kaplica - skromna architektonicznie - zawiera wewnątrz niezwykłej urody freski Giotta di Bondone.
Ogromnego majątku Scrovegni dorobili się, pożyczając pieniądze na wysoki procent. Było to traktowane w tradycji humanistycznej już od Arystotelesa jako wykroczenie i działalność niezgodna z naturą. Myśl tę podjęli w średniowieczu św. Tomasz z Akwinu i scholastycy. Dlaczego lichwa jest zła? Ponieważ, jak tłumaczono, pieniądz rodzi pieniądz i dzieje się to wbrew naturze, bowiem tylko żyjące organizmy mają prawo do mnożenia się.
Autorem programu kaplicy i jego wymowy nie był jednak Giotto. Malarze nie posiadali dogłębnego wykształcenia teologicznego i filologicznego, jakie było potrzebne do wypracowania złożonego przekazu religijnego. Nad tym pracował ktoś inny – wybitny teolog i humanista. Według ostatnich badań był to Allegardo de' Cattanei - duchowny, archidiakon w katedrze padewskiej, wcześniej profesor prawa w Bolonii.
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadził: Michał Montowski
Gość: dr Grażyna Bastek
Data emisji: 23.02.2020
Godzina emisji: 12.45
uk/pg
