"Dawid z głową Goliata". Ekspiacja Caravaggia

Ostatnia aktualizacja: 06.03.2022 15:29
"Dawid z głową Goliata" powstał w 1609, może 1610 roku, gdy Caravaggio był wyjętym spod prawa zabójcą i uciekinierem. Kilka lat wcześniej – 28 maja 1606 roku – zabił w Rzymie człowieka, po czym uciekł z miasta.
Caravaggio Dawid z głową Goliata, 1609-1610, płótno, 125 x 101 cm, Galleria Borghese, Rzym
Caravaggio "Dawid z głową Goliata", 1609-1610, płótno, 125 x 101 cm, Galleria Borghese, RzymFoto: Forum/Granger History Collection

To najbardziej dramatyczne przedstawienie Dawida i Goliata w historii sztuki. Caravaggio nie powtórzył w tym obrazie żadnego z tradycyjnych sposobów prezentowania znanej starotestamentowej historii. Wręcz przeciwnie – daleko od nich odbiegł, nadając dziełu bardzo osobisty charakter.

Caravaggio szukał sposobu na ułaskawienie i możliwości powrotu do Rzymu, a obraz jest swoistym wyrazem skruchy. Ważnym elementem świadczącym o jego pokutniczej wymowie jest napis na mieczu trzymanym przez Dawida. Widnieją na nim litery H-AS O S, które można odczytywać jako słowa św. Augustyna: "Humilitas occidit superbiam" – pokora zabija dumę. Pokorny Caravaggio, ukazując się pod postacią złego Goliata, pokonał własną pychę, dokonał wyroku na samym sobie, prosząc w ten przejmujący sposób o współczucie i wybaczenie.

Brawura, niecierpliwość i nieokiełznany temperament, które przywiodły Caravaggia do zabójstwa popełnionego podczas bójki, zostały wykorzystane przez niego do wyrażenia przejmującej pokuty. Ręka, która zabiła, stworzyła również jeden z najbardziej tragicznych w wyrazie aktów skruchy – autoportret, w którym malarz ukazał się jako pokonany głupiec, budzący współczucie nawet w swym własnym oprawcy. Czy było to prawdziwe wyznanie skruchy, czy jedynie wybieg, aby uzyskać przebaczenie wpływowych patronów, trudno dociec. Tak znakomity malarz mógł wyrazić, wykreować każdą emocję. 

Caravaggio "Dawid z głową Goliata", 1609-1610, płótno, 125 x 101 cm, Galleria Borghese, Rzym

Posłuchaj
14:41 2022_03_06 14_46_01_PR2_Jest_taki_obraz.mp3 Caravaggio "Dawid z głową Goliata" (Jest taki obraz/Dwójka) 

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Prowadził: Michał Montowski

Gość: dr Grażyna Bastek (historyk sztuki)

Data emisji: 6.03.2022

Godzina emisji: 14.45

Czytaj także

"Jacek Malczewski romantyczny". Z wizytą w Krakowie

Ostatnia aktualizacja: 24.02.2022 12:17
W Muzeum Narodowym w Krakowie oglądać można wystawę "Jacek Malczewski romantyczny". W "Rozmowach po zmroku" wybraliśmy się na spacer po niej w towarzystwie Urszuli Kozakowskiej-Zauchy, kurator ekspozycji.
rozwiń zwiń