Peepshow Samuela van Hoogstratena

Oto siedemnastowieczny peepshow – prostokątne pudełko, którego wnętrze malowane jest z trzech stron, a także na górze i na dole. Szósta ściana jest przeźroczysta, dzisiaj zasłonięta taflą plexi, a pierwotnie zapewne pergaminem.

Samuel van Hoogstraten, Skrzynka perspektywiczna z widokiem holenderskiego domu, lata 50. XVII wieku, National Gallery, Londyn

Foto: Wikimedia Commons/domena publiczna

Przez tę ścianę wpada do wnętrza światło, w XVII wieku mogło pochodzić z okna, albo ze świecy. Do skrzynki zagląda się przez dwa otwory umieszczone na węższych ściankach. Kto zajrzy, zobaczy złudzenie trójwymiarowego widoku wnętrza holenderskiego domu.
Po rozłożeniu obrazy są zniekształcone, krzesła wydają się zbyt duże i dziwnie rozciągnięte, a pejzaże na ścianach tworzą wydłużone plamy. Jednak złożone w kasetę układają się w poprawny widok.

Po obejrzeniu wnętrza z obu otworów, widz poznaje cały dom – od drzwi wejściowych, do których zagląda mężczyzna, aż po ogródek na tyłach posesji. A po drodze trafia na sypialnię i przedpokój z pozostawionym na wieszaku męskim ubraniem. Co to za wnętrze? Dom Samuela van Hoogstratena, autora obrazów? Wyidealizowane wnętrze holenderskiego domu, a może elegancki dom publiczny? O tym w nagraniu audycji.

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz

Prowadził: Michał Montowski 

Gość: dr Grażyna Bastek (historyk sztuki)

Data emisji: 30.06.2019

Godzina emisji: 11.00

mko/pg