Haarlemscy strzelcy świętują na obrazie Fransa Halsa

W audycji opowiadaliśmy o dziele "Bankiet oficerów Bractwa Strzeleckiego św. Jerzego" z 1616 roku, jednym z pięciu zbiorowych portretów namalowanych przez holenderskiego malarza dla obu haarlemskich gwardii miejskich (kolejny powstał na zlecenie milicji z Amsterdamu).

Obraz Fransa Halsa "Bankiet oficerów Bractwa Strzeleckiego św. Jerzego" z 1616 roku

Foto: Wikimedia Commons/domena publiczna

Trzy z nich pokazują oficerów podczas uroczystego bankietu. Odbywały się one raz w roku przy okazji święta patrona, ale też na zakończenie trzyletniej kadencji oficerów. Były to wystawne przyjęcia, które trwały przez kilka dni. Podczas nich pito i jedzono dużo. Lało się głównie piwo, chociaż w obrazach widać również kieliszki do wina. Główną podawaną na stół potrawą był pieczony wół. Jeden z bohaterów w obrazie Halsa sięga po pieczyste. Lewą ręką podtrzymuje mięso, a drugą odkrawa dla siebie kawałek pieczeni. Oficerowie nie używają widelców, mają jedynie noże do ucinania porcji pieczeni leżącej na półmiskach. Wystawne i huczne bankiety trwały nawet tydzień, aby zapobiec wielodniowym libacjom powstała w Haarlemie specjalna ustawa, ograniczająca czas trwania bankietów do trzech dni.

Klimat tych spotkań znakomicie uchwycił Peter Greeneway w filmie "Kucharz, złodziej, jego żona i jej kochanek" z 1989 roku. Portret oficerów Fransa Halsa występuje w nim jako dekoracja wytwornej restauracji, w której dzieje się akcja filmu. I obraz, i film operują wyrazistymi i intensywnymi kolorami, a postaci są w nich pełne charakteru i ekspresji. Niewykluczone, że siedemnastowieczni oficerowie, podobnie jak bohaterowie Greenewaya, nie byli wzorem wszelkich cnót. Ich zaróżowione twarze, korpulentne ciała i swobodne gesty wskazują na skłonność do dobrego jedzenia i niekoniecznie wyrafinowanej zabawy.

***

Tytuł audycji: Jest taki obraz 

Prowadzi: Michał Montowski i Grażyna Bastek

Data emisji: 29.09.2019

Godzina emisji: 12.45

pg/bch