14:56 2021_01_31 14_44_52_PR2_Jest_taki_obraz.mp3 Dr Grażyna Bastek o obrazie "Artysta w pracowni" Rembrandta (Jest taki obraz/Dwójka)
Postać malarza wydaje się być przyćmiona wielkim, majaczącym na pierwszym planie obrazem. To wyjątkowe ujęcie, artyści nowożytni przedstawiali się zazwyczaj przy pracy, bądź też z atrybutami zawodu w oficjalnych wizerunkach, a niezmiernie rzadko, podczas tajemniczego i intymnego namysłu.
Obraz przedstawiający malarza w pracowni powstał około 1628 roku, gdy Rembrandt przebywał w Lejdzie. Do Amsterdamu przeniósł się trzy lata później i dokonał wielkiego, zakończonego sukcesem "skoku" na tamtejszy rynek sztuki. Póki co pracuje w skromnym wnętrzu z rozpadającymi się ścianami, wyposażonym jedynie w sztalugę i stół z niezbędnymi narzędziami i materiałami, o ile… na obrazie przedstawiona jest rzeczywista pracownia Rembrandta.
Malarz cofnął się, odszedł od wielkiej deski stającej na sztaludze i patrzy przed siebie. Lico obrazu ukryte jest przed wzrokiem widza i nie jest jasne, czy artysta stoi przed pustym podobraziem z pędzlem, paletą i malsztokiem gotowy do pracy, czy też jest już w trakcie malowania i jedynie odszedł, aby ocenić z dystansu osiągnięte efekty.
Artystyczna tożsamość
W "Artyście w pracowni" tajemnicze jest zarówno dzieło na sztaludze, jak i twarz artysty - zacieniona rondem kapelusza z dwiema czarnymi kropkami zamiast oczu i jedynie delikatnie zarysowanymi ustami i nosem. Czy to Rembrandt? Czy wyimaginowany artysta, ubrany w fantazyjny i nieco anachroniczny strój, a zatem archetypowy wizerunek twórcy, mierzącego się ze sztuką malowania?
Niezależnie jednak od tego, czy Rembrandt przedstawił samego siebie, czy też archetyp artysty, czerpał niewątpliwie z własnego doświadczenia. Ukazał niepewność i pokorę malarza wobec dzieła, które tworzy w samotności i w skupieniu. Podkreślił nie fizyczny akt malowania lecz namysł nad kompozycją, trudne chwile związane z podjęciem artystycznych decyzji.
Rembrandt, "Artysta w pracowni", ok. 1628, Museum of Fine Arts, Boston
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadził: Michał Montowski
Gość: dr Grażyna Bastek
Data emisji: 31.01.2020
Godzina emisji: 14.45
