15:11 Jest taki obraz 2021_02_21-14-45-18.mp3 Dr Grażyna Bastek o obrazie "La Velata" Rafaela Santi (Jest taki obraz/Dwójka)
Tytuł obrazu "La Velata" pochodzi od welonu zakrywającego włosy modelki i wskazuje na to, że była ona zamężna (głowę Mony Lisy, żony florenckiego kupca, też okrywa delikatna, tiulowa tkanina). Gest prawej dłoni złożonej na sercu może być wyrazem jej wierności i oddania, a palce układające się w literę "V" odniesieniem do Venere, patronki małżeńskiej miłości. Tożsamość modelki Rafaela nie jest jednak znana, chociaż według popularnych legend byłaby to ukochana malarza Margherita Luti, zwana La Fornarina. Jednak wystawny strój i biżuteria wskazywałyby, że kobietą pozującą Rafaelowi była raczej zamożna szlachcianka. A może Rafael stworzył wizerunek ideału kobiecej urody, konkurując z Leonardem, a zarazem, a może przede wszystkim z Tycjanem, który w tym czasie malował zmysłowe Wenecjanki spowite w suto marszczone jedwabne suknie?
Wyzwaniem dla Rafaela była nie tylko piękna, łagodna twarz modelki z wibrującymi oczami, lecz także jej biała koszulka i suknia – a zatem dwie tkaniny: przeźroczysta, i mięsista. Umarszczony tiul odsłania gdzieniegdzie zmysłowe ciało modelki, a jedwabna satyna układa się w gęste fałdy.
Kto wie, czy Rafael, gdyby dane było mu żyć dłużej, nie stałby się kolorystą dorównującym zmysłowością malarskiej materii Wenecjanom. Jego dojrzałe obrazy, w tym "La Velata", bliskie są Tycjanowskiemu rozumieniu colorito, w którym to nie wyraziste kontury i doskonały rysunek budują wartości malowidła, lecz światło, cień i kolor.
Rafael, "La Velata", ok. 1516, Galleria Palatina (Palazzo Pitti), Florencja
***
Tytuł audycji: Jest taki obraz
Prowadził: Michał Montowski
Gość: dr Grażyna Bastek
Data emisji: 21.02.2020
Godzina emisji: 14.45